Gaslighting là gì? Dấu hiệu bạn bị thao túng tâm lý

Vậy để nhận diện cũng như vượt qua được tình trạng thao túng tâm lý này, hãy cùng MarryBaby tìm hiểu xem gaslighting là gì nhé.

1. Gaslighting là gì?

Gaslighting (hay còn gọi là thao túng tâm lý) là khi ai đó khiến cho nạn nhân nghĩ rằng nhận thức và cảm nhận của họ là sai; hoặc khiến họ không còn tin vào bản thân. Hiện tượng này có nguồn gốc từ một vở kịch cùng tên là Gaslight 1938 (tại Anh); trong đó thủ phạm liên tục phủ nhận ký ức của nạn nhân; khiến nạn nhân nghi ngờ sự tỉnh táo của mình.

Mục tiêu của gaslighting là gì? Người thao túng chính xác là họ muốn có được sức mạnh và sự kiểm soát. Tiến trình này xảy ra chậm và khó nhận biết. Đến khi bạn nghi ngờ mình bị thao túng; bạn lại dễ nảy sinh cảm giác tội lỗi vì đã nghi ngờ người đang thao túng mình.

2. Dấu hiệu nhận biết Gaslighting là gì?

2.1 Họ nói dối và không trung thực

Nói dối là hình thức mà người thao túng thường sử dụng, việc nói dối có thể là do thói quen hoặc cũng có liên quan đến bệnh lý khiến họ nói dối không kiểm soát. (Pathological Lying – nói dối bệnh lý).

Tuy nhiên ở trường hợp của người thao túng, họ sẽ chọn nói dối với bạn. Và nếu bạn tìm ra bằng chứng của họ, họ sẽ lập tức chối bỏ, hay thậm chí họ cho rằng bạn đang bịa chuyện vu khống họ.

2.2 Họ xây dựng một câu chuyện khác về bạn

Dấu hiệu nhận biết người sử dụng Gaslighting là gì? Người muốn thao túng bạn; họ sẽ xây dựng một câu chuyện không có thật về bạn với mọi người. Họ giả vờ lo lắng cho bạn mỗi khi họ kể về sự thiếu tỉnh táo của bạn với mọi người.

Mục đích của họ là cố gắng khiến tất cả mọi người nghĩ xấu về bạn. Ở mức độ mạnh hơn; họ có sức nặng đến nỗi khiến bạn tự nghi ngờ về chính mình.

2.3 Họ lợi dụng những thứ bạn trân trọng

Ở cấp độ hiểu bạn, người thao túng sẽ luôn chọn những việc bạn trân quý để đối phó với bạn. Nếu bạn yêu thích công việc hiện tại; họ sẽ tìm cách để nêu ra vấn đề từ công việc đó. Nếu bạn có con; họ sẽ luyên thuyên với bạn về những lý do tại sao bạn không nên có con. Lâu dần, bạn sẽ không còn dám tin vào những điều bạn trân trọng và yêu thích.

2.4 Người thao túng khiến bạn mất niềm tin vào bản thân

Dấu hiệu nhận biết người đang Gaslighting khiến bạn mất niềm tin là gì? Họ sẽ thao túng tâm lý một cách có chiến lược. Người thao túng âm thầm khiến bạn tự đánh mất bản thân mình theo thời gian; và bạn rất khó để nhận ra. Bạn dần đánh mất niềm tin, suy nghĩ, chính kiến của mình; để rồi bạn dần trở thành một kẻ tương tự kẻ thao túng.

2.5 Họ dùng lời nói để thao túng

Họ dùng những lời nói sáo rỗng, nhưng đi kèm là một thái độ vô cùng đáng tin cậy để khiến tin. Ví dụ như họ vừa nói vừa thở gấp; giống như là đang một việc rất gấp và buộc bạn phải tin. Đây chính là tiền đề để họ gia tăng cơ hội thao túng bạn bằng hành vi bạo hành về sau.

2.6 Họ cho bạn sự ngọt ngào ngắt quãng

Sự quan tâm ngắt quãng trong Gaslighting là gì? Đây là một hình thức thao túng vô cùng tinh vi. Họ tỏ ra nhẹ nhàng, khen ngợi và ủng hộ bạn với mục đích chính là xây dựng niềm tin nơi bạn. Và bạn có biết, bên dưới sự ngọt ngào này chính là sự phục tùng và tin tưởng của bạn dành cho họ. Hoặc sự tha thứ của bạn sau vô số lần họ làm lỗi với bạn.

>> Bạn có thể xem thêm: 32 dấu hiệu chàng yêu bạn rất nhiều dù không nói ra

2.7 Bạn luôn cảm thấy có lỗi

Những điều gaslighting làm là gì mà khiến bạn tội lỗi? Một cách không rõ lý do, bạn luôn cảm thấy mình là người có lỗi và phải nói xin lỗi, kể cả khi kẻ có lỗi chính là người đang thao túng bạn. Họ liên tục đổ lỗi và tìm đủ lý do để củng cố cho suy luận của họ là đúng và bạn là người sai. Đến khi bạn tự nhận lỗi về chính mình.

>> Bạn nên đọc thêm: Khi vợ chồng giận nhau ai nên làm lành trước?

2.8 Họ cho bạn cảm giác mập mờ

Dấu hiệu nhận diện Gaslighting là gì? Trong bất kỳ mối quan hệ nào, mọi người luôn muốn nhận được sự an toàn và tin tưởng. Và người muốn thao túng biết điều này. Họ cho bạn cảm giác tin tưởng, và đến một lúc bạn gần như phụ thuộc vào họ, họ sẽ chọn bỏ mặc bạn theo đúng cái cách mà họ muốn.

Theo thói quen, bạn sẽ phải tìm kiếm ở họ mỗi khi bạn cần an toàn, mặc dù bạn đang rất đau đớn vì bị bỏ mặc.

>> Bạn nên đọc thêm: Có phải anh ấy yêu bạn chỉ vì chuyện ấy?

2.9 Họ khiến bạn nghĩ bản thân mình là người không tỉnh táo

Ví dụ họ muốn bạn tin rằng bạn bị mất trí, họ tìm cách để các đồ vật sai vị trí và nói với bạn rằng bạn đang dần mất trí hoặc bạn gặp vấn đề về sức khỏe tinh thần. Không những thế, họ còn đi bêu rếu tình trạng của bạn với mọi người. Dẫn đến bạn tin rằng mình thật sự là người không tỉnh táo, cũng như khó tìm kiếm sự giúp đỡ.

2.10 Họ làm bạn mất niềm tin vào mọi người

Kẻ lạm dụng nói với bạn rằng mọi người đều là người xấu và có thể hãm hại bạn bất kỳ lúc nào. Từ đó, bạn sẽ dần mất lòng tin vào mọi người và chỉ tin duy nhất kẻ đang thao túng bạn. Tâm lý này tạo cơ hội cho kẻ thao túng điều khiển gần như toàn bộ cuộc sống của bạn.

3. 7 giai đoạn của Gaslighting là gì?

Theo Tiến sĩ Preston Ni, chuyên gia về giao tiếp chuyên nghiệp, ông nhận định hiệu ứng Gaslighting thường có 7 giai đoạn. Dựa vào đây bạn có thể đánh giá tình trạng của mình.

7 giai đoạn thao túng tâm lý bao gồm:

• Liên tục nói dối hoặc thổi phồng sự thật.
• Lặp lại những lời nói dối.
• Từ chối nhận lỗi và tìm lý do để biện minh hoặc đổ lỗi cho bạn.
• Họ khiến bạn sợ hãi, chán nản và tuyệt vọng bằng cách bỏ rơi bạn.
• Họ khiến bạn hoàn toàn phụ thuộc vào họ.
• Họ cho bạn sự hy vọng để xây dựng lại niềm tin của bạn với họ.
• Cuối cùng là sự kiểm soát hoàn toàn cuộc sống của bạn.

>> Bạn có thể tìm hiểu thêm: 3 cách phát hiện vợ ngoại tình qua tin nhắn: Bạn có đang bị nàng cắm sừng?

4. Cách đối phó với Gaslighting là gì?

Có thể bạn hiểu được Gaslighting thực chất nghĩa là gì và phần nào hiểu được Gaslighting có thể gây đau đớn về mặt tâm lý cho nạn nhân.

Nếu bạn muốn đối phó hoặc vượt qua Gaslighting; bạn cần thực hiện những điều sau:

• Nhận diện dấu hiệu Gaslighting là gì: Bạn hãy cố gắng làm rõ ai đang muốn thao túng bạn và cách họ thực hiện hành vi này. Bạn cũng hãy ghi chú lại những lần mình tự nghi ngờ bản thân để nhận ra hiện tượng gaslighting.
• Dành thời gian để thiền: Thiền sẽ giúp bạn giữ được chính kiến và quan điểm của mình mỗi khi bạn nghi ngờ bản thân.
• Tìm kiếm sự giúp đỡ: Bạn có thể nói chuyện với bạn bè hoặc gia đình, cụ thể là những người mình tin tưởng. Ngoài ra, bạn có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ nhà trị liệu hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Khi đã biết Gaslighting nghĩa là gì, bạn sẽ có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người mình tin tưởng để vượt qua tình trạng này. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tự nâng cao nhận thức của mình bằng cách tìm hiểu thông tin để có thể hiểu; hoặc nếu bạn đủ vững bạn thậm chí có thể tự vượt qua.