Tư thế ngủ an toàn của trẻ sơ sinh mẹ cần biết

Có 3 tư thế ngủ của trẻ sơ sinh phổ biến nhất: Nằm sấp, nằm nghiêng và nằm ngửa. Trẻ sơ sinh nằm như thế nào là tốt, hạn chế nguy cơ đột tử trong những tháng đầu sau khi sinh là lo lắng của nhiều mẹ bỉm sữa.

1. Tư thế ngủ tốt nhất của trẻ sơ sinh – nằm ngửa!

Trẻ sơ sinh ngủ như thế nào tốt nhất? Để ngăn ngừa nguy cơ đột tử ở bé, nằm ngửa được cho là tư thế ngủ tốt nhất của trẻ sơ sinh. Điều đặc biệt là nhiều phụ huynh thường không cho con nằm đúng tư thế này.

Nghiên cứu gần đây được CNN đăng tải, khuyến cáo về tư thế ngủ tốt nhất đối với trẻ sơ sinh là nằm ngửa. Theo nghiên cứu đã khảo sát 3.297 người mẹ thì 77,3% cho biết họ thật sự không thường xuyên để trẻ nằm ngủ đúng tư thế này.

Bác sĩ Eve Colson, đồng tác giả của nghiên cứu chia sẻ trên CNN:

“Cha mẹ sợ rằng nếu trẻ nhỏ nằm ngửa khi ngủ thì trẻ có thể bị nghẹt và ít nhất ngủ không ngon so với nằm sấp khi ngủ”.

2. Tư thế ngủ nghiêng của trẻ sơ sinh có an toàn?

Theo khuyến nghị của các chuyên gia nhi khoa, tư thế ngủ nghiêng của trẻ sơ sinh chỉ an toàn khi bé lớn lên và cứng cáp hơn. Độ tuổi thích hợp đó là bé được 4 tháng tuổi. Vì khi đó, bé đã trở nên cứng cáp hơn và có các kỹ năng vận động tốt hơn. Trước thời điểm này, trẻ sơ sinh vẫn nên nằm ngửa, vì bé thường quá nhỏ để thay đổi tư thế hoặc thậm chí nâng đầu.

2.1 Tư thế ngủ nghiêng của trẻ sơ sinh & những nguy cơ mẹ cần biết

Tư thế ngủ nghiêng của trẻ sơ sinh có thể gây ra một số tình trạng, cụ thể là:

Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS)

Nguy cơ mắc hội chứng này sẽ gia tăng khi trẻ nằm sấp; và tư thế ngủ nghiêng của trẻ sơ sinh dễ dàng tạo điều kiện để chuyển đổi sang tư thế ngủ sấp. Lẽ di nhiên, tư thế ngủ không phải là yếu tố duy nhất làm gia tăng nguy cơ bị SIDS. Nhưng bố mẹ vẫn cần hiểu mối liên hệ chặt chẽ giữa hội chứng đột tử và giấc ngủ của trẻ.

Chứng vẹo cổ (torticollis)

Tình trạng đầu của trẻ sơ sinh bị nghiêng sang một bên trong khi cằm lại quay sang bên kia. Một số bé mắc phải tình trạng này lúc mới sinh do vị trí nằm trong bụng mẹ; hoặc sau sinh vì bé bị nằm nghiêng.

Hiện tượng “Harlequin color change”

Tình trạng một nửa khuôn mặt và cơ thể của em bé trở thành màu hồng hoặc đỏ; nó hoàn toàn vô hại nên mẹ không cần quá lo lắng. Sự thay đổi màu sắc là tạm thời và nó sẽ tự biến mất sau chưa đầy 2 phút. Tư thế ngủ nghiêng của trẻ sơ sinh thường là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Nếu mẹ muốn tránh hiện tượng này ở con, đừng cho bé nằm nghiêng mẹ nhé!

Những nguy cơ khác

• Nằm nghiêng một bên quá lâu sẽ ảnh hưởng xấu và tạo áp lực lên một bên mặt, bụng, vai, tay, tim và có nguy cơ bẹp đầu bên trái.
• Khi nằm nghiêng trẻ sẽ khó cử động, khó cựa mình, dễ bị tê và mệt mỏi khi thức dậy.
• Một số trẻ từ 2 tháng tuổi trở đi đang tập lẫy có nguy cơ từ nằm nghiêng sang nằm úp. Nếu mẹ không kịp thời lật trẻ trở lại có thế nguy hiểm tính mạng
• Khi cho trẻ nằm tư thế này mẹ cần hết sức lưu ý đến trẻ để phòng sự cố ngoài ý muốn.

>> Mẹ có thể quan tâm Vì sao trẻ 3 tháng tuổi ngủ hay lắc đầu?

2.2 Cách tránh nằm ngủ nghiêng cho trẻ sơ sinh dưới 4 tháng tuổi

Vì tư thế ngủ nghiêng không an toàn cho trẻ dưới 4 tháng tuổi, sau đây là hướng dẫn từ chuyên gia để bố mẹ có thể ngăn ngừa trẻ sơ sinh ngủ tư thế này:

• Đảm bảo bé ngủ trên một tấm nệm chắc chắn. Mẹ cần chắc chắn là nôi, cũi của bé có tấm nệm cứng vừa đủ. Có nghĩa là bé sẽ không thể “in mình” hoặc chìm vào chiếc nệm bé đang nằm.
• Sử dụng máy quay theo dõi trẻ sơ sinh. Màn hình này giúp cảnh báo trẻ sơ sinh đang nghiêng mình sang một bên để ngủ.
• Quấn bé đến khi bé có thể lăn được. Việc này giúp bé nằm ngửa và ngủ thoải mái hơn. Mẹ lưu ý quấn vừa phải, không quá chặt để bé có thể di chuyển hông của mình. Nhưng mẹ cũng chú ý đến thời điểm dừng quấn cho bé nhé.
• Thử sử dụng túi ngủ. Trường hợp trẻ sơ sinh không chịu quấn; mẹ hãy cho con thử túi ngủ.

Giường cũi an toàn chỉ nên có một tấm đệm chắc chắn và ra giường vừa khít. Việc sử dụng thêm một chiếc gối hoặc dụng cụ định vị cho đầu của trẻ sơ sinh và giúp trẻ nằm ngửa có thể mang đến nhiều ích lợi.

>> Mẹ xem thêm 6 cách giúp trẻ sơ sinh tăng cân nhanh

2.3 Tư thế ngủ nghiêng của trẻ sơ sinh có ngăn ngừa bé bị nghẹt thở?

Nhiều bố mẹ lo lắng việc nằm ngửa có thể khiến bé bị nôn trớ sữa. Nhưng theo Viện Y tế Quốc gia (NIH), bé nghiêng mình khi ngủ không ngăn ngừa tình trạng nghẹt thở. Thậm chí, một số nghiên cứu còn cho thấy nằm nghiêng làm tăng nguy cơ bị mắc nghẹn ở trẻ sơ sinh.

Nhìn chung, trẻ sơ sinh có khả năng thông đường thở tốt hơn khi nằm ngửa. Bé có phản xạ tự động khiến bé ho lên hoặc nuốt bất kỳ chất nào xảy ra, ngay cả khi đang ngủ.

3. Tư thế ngủ của trẻ sơ sinh: Bé nằm sấp thì sao?

Các chuyên gia đều đồng ý rằng, việc bé nằm sấp sẽ chỉ an toàn cho đến khi bé có khả năng quay trở mình từ nằm sấp trở về tư thế nằm ngửa. Nhưng khuyến nghị chung cho bố mẹ đó là để trẻ ngủ với tư thế nằm ngửa cho đến khi trẻ được 12 tháng tuổi (hoặc lớn hơn nếu trẻ sinh non).

Trên thực tế, không có một độ tuổi cụ thể để xác định trẻ có nên nằm sấp hay không. Theo Chuyên gia tư vấn về giấc ngủ của trẻ em Joan Becker: “Quan trọng là trẻ đạt được các mốc phát triển, không phải đến một độ tuổi nhất định.” Khi trẻ sơ sinh đủ lớn để tự do lăn qua lăn lại; chúng có thể chọn nằm sấp khi ngủ và điều đó không sao cả.

3.1 Nằm ngủ sấp & những nguy cơ mẹ cần biết

Nếu trẻ sơ sinh quá nhỏ và ngủ tư thế nằm sấp, bé sẽ mắc những nguy cơ như sau:

Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS)

Tư thế ngủ sấp của trẻ sơ sinh được chứng minh là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến SIDS, đặc biệt là trong giai đoạn 6 tháng đầu đời khi bé còn non và dễ bị tổn thương.

Dễ nghẹt thở

Trẻ sơ sinh chưa có đủ khả năng kiểm soát đầu. Do đó, khi nằm sếp, bé có thể bị tắc nghẽn đường thở và dẫn đến nguy cơ ngạt thở.

Theo các chuyên gia, bé ngủ hay nằm sấp là không tốt cho sức khỏe bởi vì khi nằm sấp sẽ ảnh hưởng đến đường hô hấp của bé. Khi hít vào thở ra lồng ngực và bụng của bé không thể nở ra và co lại như bình thường. Thở không tốt có thể dẫn đến thiếu oxy và tuần hoàn của tất cả các cơ quan khác.

Quá nóng

Nghiên cứu cho thấy việc nằm sấp khi ngủ có thể ức chế khả năng giải phóng nhiệt và điều chỉnh nhiệt độ cơ thể ở trẻ nhẹ cân. Điều này có thể dẫn đến quá nóng, một yếu tố nguy cơ khác của SIDS.

Những nguy cơ khác:

• Tắc nghẽn đường thở trên.
• Phần bụng gắn chặt với nệm giường làm cho nhiệt độ cơ thể tăng cao, dịch hồ hôi không kịp thời tản ra, gây ra chàm cho trẻ.
• Tư thế nằm sấp khi ngủ trong một thời gian dài khiến xương mặt dễ bị biến dạng ảnh hưởng đến thẩm mỹ do xương mặt và vòm họng của bé yêu chưa phát triển đầy đủ.

3.2 Cách tránh tư thế ngủ sấp của trẻ sơ sinh

Bác sĩ nhi khoa Harvey Karp, tác giả của đầu sách: “Happiest Baby on the Block” chia sẻ một số mẹo hữu ích để tránh tư thế nằm ngủ sếp của trẻ sơ sinh:

Quấn bé sơ sinh: Việc này giống như “mô phỏng các không gian chật hẹp trong bụng mẹ” và cũng có thể giúp ngăn trẻ sơ sinh giật mình tỉnh giấc trong lúc ngủ.

Sử dụng máy phát âm thanh cho những giấc ngủ ngắn, ngủ trưa của trẻ.

Trên thực tế, tư thế nằm nghiêng và nằm sấp có thể mang lại trải nghiệm dễ chịu cho trẻ sơ sinh. Nếu bé nằm ở vị trí đó, mẹ có thể lắc lư, đung đưa nhẹ nhàng nhưng tuyệt đối không để bé nằm sấp đối với giấc ngủ dài.

Các cách khác mà cha mẹ có thể giúp để đảm bảo an toàn khi ngủ là:

• Sử dụng núm vú giả.
• Cho con bú nếu có thể.
• Đảm bảo em bé không bị quá nóng.
• Để bé ngủ chung trong phòng (nhưng không phải trên giường) trong năm đầu tiên của cuộc đời.

Lưu ý khi cho trẻ nằm sấp:

• Nên đảm bảo bé không đói hay quá mệt.
• Nếu bé vừa ăn xong thì hãy đợi khoảng 1 tiếng sau đó rồi hạy cho bé tập để tránh trường hợp bé bị nôn ói