Cúng đầy tháng cho bé trai: Từ A đến Z nghi thức cần chuẩn bị cho mẹ

Cúng đầy tháng cho bé trai cần phải chuẩn bị những gì và nghi thức ra sao? Đó là những câu hỏi luôn được các bố mẹ bỉm sữa quan tâm khi con trai gần tròn 30 ngày tuổi. Bởi đây cũng là một nghi lễ xin ơn lành từ trời Phật, tổ tiên cho con cháu từ trời Phật, tổ tiên cho con cháu. Và cũng là sự cầu mong của bố mẹ về em bé luôn được khỏe mạnh; hay ăn chóng lớn; ngoan ngoãn và thông minh.

Trong bài viết này, MarryBaby sẽ giúp các phụ huynh hiểu hơn về ý nghĩa đầy đủ của cách cúng lễ đầy tháng cho bé trai và những việc cần chuẩn bị để mang đến cho gia đình nhiều may mắn .

1. Nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng cho bé trai

1.1 Sự tích về lễ cúng đầy tháng cho bé trai

Khi nói về nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng cho bé trai, ở mỗi nơi sẽ có những câu chuyện khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết đều là những câu chuyện về các bà Mụ và Đức ông. Những người đã giúp nặn hình ra đứa trẻ và gửi đến cho gia đình.

Câu chuyện thường được các bà mẹ truyền tai nhau về một sự tích xưa. Mỗi đứa trẻ sơ sinh đều do các vị Đại Tiên (Bà Chúa Đầu thai) hay còn gọi là 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi Mụ Bà sẽ có trách nhiệm nặn ra một bộ phận cho đứa trẻ như mắt, mũi, tay, chân, tóc… xấu hay đẹp cũng do tay các Bà Mụ nặn ra.

Lễ cúng tạ bà mụ khi bé 1 tháng thì gọi là đầy tháng, khi bé tròn 1 tuổi là thôi nôi. Ngoài ra ở các mốc khác như lúc 3, 6, 9 tuổi đều có làm lễ cúng người ta vẫn gọi là cúng đốt hoặc cúng căn.

>> Mẹ có thể xem thêm: Ngày cắt tóc cho bé nào giúp mang lại sức khỏe may mắn?

1.2 Ý nghĩa lễ cúng đầy tháng cho bé trai

Theo quan niệm dân gian, lễ cúng đầy tháng cho bé trai mang những ý nghĩa sau đây:

• Bữa tiệc đánh dấu thời điểm bé tròn 1 tháng kể từ lúc sinh ra.
• Lễ cúng đầy tháng cho bé trai là một trong những bữa lễ để tạ ơn Bà Mụ, Đức Ông đã theo dõi và phù hộ mẹ tròn con vuông.
• Giới thiệu đứa bé với tất cả mọi người.
• Một buổi tiệc công nhận sự hiện diện của đứa trẻ cũng như nhận được sự chúc phúc từ mọi người.

1.3 12 Bà Mụ (mẹ sanh) là những ai?

Theo sự tích về cúng mụ cho bé trai, 12 Bà Mụ là các thần giúp việc cho Ngọc Hoàng. Mỗi bà kiêm một việc trong sinh nở giáo dưỡng, được gọi tên như sau:

• Mụ bà Trần Tứ Nương coi việc sinh đẻ (chú sanh).
• Mụ bà Vạn Tứ Nương coi việc thai nghén (chú thai).
• Mụ bà Lâm Cửu Nương coi việc thụ thai (thủ thai).
• Mụ bà Lưu Thất Nương coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
• Mụ bà Lâm Nhất Nương coi việc chăm sóc bào thai (an thai).
• Mụ bà Lý Đại Nương coi việc chuyển dạ (chuyển sanh).
• Mụ bà Hứa Đại Nương coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản).
• Mụ bà Cao Tứ Nương coi việc ở cữ (dưỡng sanh).
• Mụ bà Tăng Ngũ Nương coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
• Mụ bà Mã Ngũ Nương coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử).
• Mụ bà Trúc Ngũ Nương coi việc giữ trẻ (bảo tử).
• Mụ bà Nguyễn Tam Nương coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sanh).

2. Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé trai

Ngày sinh của bé được tính theo cả ngày Dương (lịch phương Tây) lẫn ngày Âm (lịch phương Đông). Tuy nhiên, cách tính ngày lễ cúng đầy tháng cho bé trai được tính theo ngày Âm lịch.

Theo truyền thống, lễ cúng mụ đầy tháng cho bé trai sẽ diễn ra vào ngày sinh thứ 29 của trẻ. Dân gian dùng cách tính ngày cúng đầy tháng là “gái lùi hai, trai lùi một”. Bên cạnh đó, lễ cúng đầy tháng sẽ được thực hiện vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối.

Mẹ có thể xem giờ cúng đầy tháng cho bé trai như sau:

• Miền Bắc: trước 12 giờ.
• Miền Trung: từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều.
• Miền Nam: trước 9 giờ.

Hiện nay, nhiều cha mẹ hiện đại lại căn cứ vào lịch Dương để tổ chức lễ cúng đầy tháng cho con. Cha mẹ sẽ lấy ngày sinh dương lịch của con làm mốc và đúng ngày đó tháng sau sẽ tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé.

>>> Mẹ có thể tham khảo: Xem giờ cúng đầy tháng cho bé trai chuẩn phong tục Việt Nam

3. Cách cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản

Trong lễ đầy tháng cho bé trai, bố mẹ cần chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bé trai gồm những điều dưới đây:

3.1 Mâm cơm cúng đầy tháng bé trai

Trên mâm cúng đầy tháng cho bé trai ngoài đồ cúng dành cho bàn thờ Phật; gia tiên; ông địa thì lễ vật còn bao gồm:

• 12 chén chè nhỏ.
• 3 tô chè lớn.
• 13 đĩa xôi.
• 1 con gà luộc.
• Bộ tam sên (thịt heo luộc, trứng luộc, tôm hoặc cua luộc).
• Mâm ngũ quả; hoa tươi; nhang; đèn; trà; rượu; nước muối; gạo; 1 bộ đồ hình thế (ghi tên và ngày tháng năm sinh của bé, cúng xong sẽ đốt đi để giải hạn cho bé).
• 13 miếng trầu cánh phượng; 13 đôi hài; 13 bộ váy áo đẹp và 13 nén vàng. Trong đó đĩa xôi; miếng trầu; đôi hài; váy áo và nén vàng đều phải giống nhau. Tuy nhiên, 12 món kích thước như nhau và 1 bộ có kích thước to hơn.

3.2 Lễ vật cúng 12 Bà Mụ

Nghi thức cúng lễ đầy tháng cho bé trai cũng bao gồm lễ cúng mụ cho bé trai. Những đồ vật cúng mụ đầy tháng cho bé trai này bao gồm:

• Đồ vàng mã: các đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh, váy áo màu xanh.
• Trầu cau: trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với cau bổ tư và 1 miếng to hơn với cau nguyên quả.
• Đồ chơi trẻ em bằng nhựa hoặc sành sứ.
• Động vật: cua, con ốc, tôm để sống hoặc có thể hấp chín. Các động vật này có 12 con kích thước bằng nhau và có 1 con to hơn.
• Phẩm oản: Chia 12 phần đều nhau và một phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn).
• Lễ mặn: Bao gồm xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn, rượu trắng.
• Kẹo bánh: Chia thành 12 phần và một phần to hơn (hoặc nhiều hơn).
• Hương hoa: Hương, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước trắng.

3.3 Lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai: cúng Đức Ông

Bên cạnh cúng mụ cho bé trai thì trên mâm cúng đầy tháng bé trai còn có lễ vật cúng Đức Ông. Họ là các thánh sư; tổ sư và tiên sư có chức năng truyền dạy nghề nghiệp. Dưới đây là các lễ vật cúng đầy tháng:

• 1 con gà luộc tréo cánh.
• 1 tô cháo lớn.
• 1 tô chè lớn.
• 3 đĩa xôi lớn.
• 1 miếng thịt quay, một đĩa hoa quả (5 loại quả bất kỳ), trầu cau, rượu và đồ hàng mã (giấy tiền).

3.4 Cách sắp xếp mâm cúng đầy tháng bé trai

Trong cách cũng đầy tháng cho bé trai, mẹ cần sắp xếp mâm cũng đầy tháng bé trai chia thành 2 mâm. Mâm trên cách mâm dưới không quá 10 phân.

Trong đó, bàn nhỏ và thấp hơn để bày lễ vật cúng kính Đức ông; còn bàn lớn cao hơn sẽ bày lễ vật cúng 12 Bà Mụ. Cách đặt mâm cúng luôn tuân theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả” tức phía Đông là vị trí đặt bình hoa và phía Tây là vị trí đặt lễ vật.

>>> Mẹ có thể tham khảo: Xôi chè cúng đầy tháng cho bé trai

3.5 Nghi thức cúng lễ đầy tháng cho bé con trai

Sau khi bày lễ xong, bố hoặc mẹ sẽ thắp 3 nén hương, rồi bế trẻ ra trước án và khấn theo bài khấn cúng Mụ.

Bài khấn cúng Bà Mụ, tùy địa phương, câu chữ có thể có dị bản. Nhưng thường bắt đầu bằng việc kính cẩn xưng danh các Bà Mụ; thần phật; ngày tháng cúng; tên 2 vợ chồng và tên đứa con là trung tâm của lễ cúng; nơi ở của gia đình; lý do cúng; bày tỏ lòng biết ơn công lao của các Bà Mụ và cuối cùng là lời cầu mong các bà độ trì phù hộ.

3.6 Bài cúng đầy tháng cho bé trai

Văn cúng đầy tháng cho con bé trai sẽ như sau:

Người cúng trịnh trọng khấn: “Hôm nay, cháu bé tròn 1 tháng tuổi, gia đình chúng tôi bày mâm lễ vật này, cung thỉnh thập nhị mụ bà và tam đức ông trước về chứng minh nhận lễ sau. Tiếp tục phù trợ cho cháu mạnh tay, mạnh chân, mau lớn, hiền, ngoan, phù trợ cho gia đình an vui, hạnh phúc”.

3.7 Nghi thức đặt tên cho con trai

Sau khi thắp nhang khấn cúng lễ đầy tháng xong sẽ đến nghi thức đặt tên. Người cúng sẽ khấn với tổ tiên một tên họ đầy đủ của bé mà cha mẹ và gia đình đã chọn sẵn, sau đó gieo 2 đồng tiền lên đĩa.

Nếu một đồng tiền úp, một đồng tiền ngửa nghĩa là cái tên ba mẹ xin đặt cho con đã được tổ tiên chấp nhận. Nếu hai đồng tiền đều úp hoặc đều ngửa có nghĩa là tên của con không được tổ tiên chấp nhận, lúc này người cúng cần gieo lại quẻ. Nếu sau ba lần gieo quẻ đều thất bại thì cha mẹ sẽ phải chọn tên khác cho bé.

Kết thúc lễ cúng đầy tháng cho bé trai, mọi người trong gia đình, họ hàng sẽ cùng nhau ăn uống sum vầy và gửi những lời chúc tốt đẹp, may mắn đồng thời lì xì cho bé trai để hoàn tất tiệc đầy tháng.

>>> Bạn có thể tham khảo Dành cho những mẹ thắc mắc trẻ sơ sinh 5 ngày đi ngoài có sao không.

3.8 Nghi thức khai hoa

Ngoài ra, một số nơi còn có nghi thức khai hoa còn gọi là “bắt miếng”. Em bé sẽ được đặt ngay giữa bàn hoặc nằm trong nôi bên cạnh mâm cúng đầy tháng cho bé trai. Người cúng rót trà và thắp hương để xin phép bắt miếng bằng cách bồng đứa trẻ trên một tay, tay kia cầm một nhánh hoa quơ qua, quơ lại trên miệng bé đồng thời nói những lời tốt đẹp như sau:

• Mở miệng ra cho có bông, có hoa.
• Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ.
• Mở miệng ra cho có bạc, có tiền.
• Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.

4. Những lưu ý khi cúng lễ đầy tháng cho bé trai

Bên cạnh các nghi thức cúng trong lễ cúng đầy tháng cho bé trai, gia đình và bố mẹ cũng cần lưu ý những điều sau đây:

4.1 Về nghi thức

• Lễ vật cúng đầy tháng cho bé gái thường được xếp cân đối trên 2 bàn: 1 to và 1 nhỏ. Bàn to thì bày đồ cúng bà Mụ còn bàn nhỏ (đặt cách 10 phân) bày đồ cúng Đức Ông.
• Tất cả mọi thành viên trong gia đình cần phải có mặt đầy đủ khi cúng đầy tháng.
• Thời gian tốt nhất để làm lễ cúng đầy tháng là vào sáng sớm hoặc chiều.

4.2 Về lễ vật

• Đối với những gia đình tổ chức lễ cúng đầy tháng cho con trai thì nên chọn cúng gà trống luộc. Hoặc tùy theo vùng miền mà có thể cúng một con vịt hoặc một cặp vịt đều được.
• Mâm ngũ quả nên ưu tiên lựa chọn 5 loại quả khác nhau. Nhưng một trong những điểm chung cần lưu ý đó là trái cây phải có màu sắc đẹp và không bị hư hỏng. Mâm ngũ quả của mỗi miền sẽ khác nhau. Do đó tùy theo mỗi gia đình mà chúng ta sẽ biết cách chuẩn bị mâm ngũ quả cho lễ cúng đầy tháng của con trai sao cho phù hợp nhất.
• Hoa lựa chọn để cúng cho đầy tháng của bé trai thì nên lựa chọn những loại hoa mang ý nghĩa tốt lành như hoa cát tường; hoa ly…
• Cúng xôi trong tiệc đầy tháng của bé trai thì chúng ta có thể cúng xôi gấc. Đây là một trong những loại xôi phù hợp để cúng vào tiệc đầy tháng với mong muốn về cuộc đời của em bé sẽ hồng phát và đầy may mắn.
• Còn lựa chọn chè để cúng tiệc đầy tháng cho em bé thì chúng ta có thể lựa chọn cúng chè đậu trắng. Loại chè này với mong muốn là em bé sẽ được thuận lợi và may mắn hơn trên con đường công danh sự nghiệp. Đây là một trong những ước mong của các bậc làm cha làm mẹ khi có con trai.

>> Mẹ có thể xem thêm: Mẹo dân gian giúp trẻ sơ sinh ngủ ngon giấc mẹ nào cũng nên biết

Giờ đây mẹ đã biết con trai đầy tháng cúng gì cùng những nghi thức cơ bản để làm lễ cúng đầy tháng . Tuy nhiên, đây chỉ là cách làm lẽ chung chung song bố mẹ có thể tùy theo vùng miền mình sống hoặc điều kiện kinh tế; thời gian để chọn thủ tục cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản hoặc cầu kỳ nhé.