Nuôi con bằng sữa mẹ: Cải thiện tình trạng ít sữa

Hiện tượng ít sữa hoặc thiếu sữa?
Hầu như tất cả các bà mẹ chủ trương nuôi con bằng sữa mẹ đều chung một băn khoăn không biết liệu mình có đủ sữa cho bé bú hay không.

Nhiều phụ nữ cho rằng mình bị thiếu sữa khi thấy ngực không có cảm giác đầy hoặc không tiết sữa, nhưng thực tế không phải vậy. Đây chỉ là những dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đã tự điều chỉnh theo nhu cầu bú sữa của bé. Nếu bé phát triển nhanh, có thể sẽ muốn nhiều sữa hơn bình thường và bé bú nhiều hơn sẽ khiến ngực bạn không có cảm giác đầy như trước.

Trong hầu hết trường hợp, bé vẫn được cung cấp đủ sữa hoặc vấn đề thiếu sữa có thể được điều chỉnh. Tuy nhiên, cũng có khi thiếu sữa dẫn đến nguy cơ suy dinh dưỡng cho bé nên không được coi nhẹ vấn đề này.

Nguyên nhân gây thiếu sữa cho bé bú?
Nguồn sữa có thể tạm thời bị thu hẹp nếu mẹ không thường xuyên cho bé bú. Một số loại bệnh hoặc thuốc tránh thai chứa estrogen cũng ảnh hưởng đến quá trình tạo sữa. Một số nguyên nhân sinh học hay thể chất như rối loạn hormone hay phẫu thuật ngực có thể ảnh hưởng đến nguồn sữa.

Tuy nhiên, đối với hầu hết phụ nữ, vấn đề nằm ở quá trình cho bé bú chứ không phải lượng sữa sinh ra không đủ. Họ có nhiều sữa nhưng vì một lý do nào đó nên bé không được cung cấp đủ sữa.

Thường xuyên cho bé bú là cách kích thích sữa về đơn giản nhất

Làm thế nào để biết đã cho bé bú đủ sữa?
Sau đây là những dấu hiệu để bạn nhận biết:

• Trong ba tháng đầu đời, trọng lượng của bé sẽ tăng khoảng 30g mỗi ngày. Trong ba tháng tiếp theo, mỗi ngày tăng khoảng 15g. Tăng cân là bằng chứng tốt nhất cho thấy bé uống đủ sữa.
• Trong tháng đầu tiên, bé đại tiện ít nhất ba lần mỗi ngày. Từ ngày thứ năm, phân chuyển dần từ màu vàng sậm sang màu vàng nhạt. Sau tháng đầu tiên, số lần đại tiện cũng giảm. Một số bé có số lần đại tiện cách nhau từ một đến hai ngày.
• Bé bú thường xuyên, cứ hai đến ba giờ một lần, mỗi ngày cho bé bú ít nhất tám lần.
• Bạn nghe thấy tiếng bé nuốt sữa và nhìn thấy vết sữa trên mép bé.
• Bé trông có vẻ khỏe mạnh và hoạt bát.
• Bé tè ướt bảy hay tám tã vải hay năm đến sáu tã giấy. Vì tã giấy có khả năng thấm hút cao hơn tã vải nên không nhận ra khi nào tã ướt. Nếu không chắc, bạn có thể cởi tã ra và so sánh trọng lượng với tã khô. Tã ướt sẽ nặng hơn một chút.

Lưu ý: Chỉ quan sát số tã ướt không đủ để xác định bé có được cung cấp đủ sữa hay không vì cho dù bé thiếu nước cũng có thể tè ướt tã. Phân và trọng lượng mới là những tiêu chí tốt nhất để đánh giá.

Làm thế nào để cải thiện nguồn sữa?
Nếu bạn không có nhiều sữa như bản thân (và bé con) mong muốn hãy thử:

• Gặp một chuyên gia tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ để được tư vấn cách cải thiện nguồn sữa.
• Thường xuyên cho bé bú để kích thích cơ thể tạo sữa. Mỗi lần cho bú nhớ để bé bú cả hai bên ngực.
• Dùng tư thế cho bú tốt nhất. Chuyên gia tư vấn có thể hướng dẫn bạn về việc này.
• Khi bé bú và nuốt chậm, dùng tay ép sữa ra khỏi ngực để dồn toàn bộ lượng sữa trong ngực cho bé. Nếu đã dùng tay mà dòng sữa vẫn có xu hướng chậm lại, chuyển sang ngực bên kia. Tiếp tục đổi qua lại giữa hai ngực cho đến khi bé đã no hoặc ngừng nuốt.
• Kích thích cơ thể tạo sữa bằng cách dùng máy hút sữa giữa các lần cho bé bú. Nếu cần thiết, có thể cất giữ phần sữa hút được cho bé đến khi nguồn sữa được cải thiện.
• Không cho bé ăn thêm các loại thức ăn rắn hoặc sữa công thức trừ khi bác sĩ hoặc chuyên gia cho rằng bé cần bổ sung dinh dưỡng.
• Tránh sử dụng núm vú giả. Khi bé khóc, cho bé ngậm vú vì động tác bú của bé sẽ kích thích tạo sữa.
• Nếu bé tỏ ra buồn ngủ khi đang bú, làm cho bé tỉnh táo để bú mạnh hơn đồng thời kích thích tuyến sữa tiết ra nhiều sữa hơn. Để bé tỉnh táo và hứng thú, thường xuyên đổi ngực, thay tư thế hoặc thậm chí là cởi quần áo của bé. Nhiều bà mẹ chọn cách chơi đùa với chân của bé khi cho bú để bé luôn tỉnh táo.
• Những bà mẹ khẳng định mình thực sự có quá ít sữa thì nên kiểm tra tuyến giáp. Rối loạn tuyến giáp đã được chứng minh có ảnh hưởng xấu đến lượng sữa tiết ra.
• Nếu bạn phân vân không biết con mình có được uống đủ sữa không hoặc sữa của mình có đủ hay không, đừng ngại tìm đến chuyên gia tư vấn để được giúp đỡ.
• Xem xét sử dụng các loại thảo dược lợi sữa được nhiều người công nhận. Bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia về thảo dược hoặc các trung tâm y tế uy tín về tính an toàn của các loại cây cỏ này trong thời kỳ cho bé bú.

Nếu đã áp dụng các biện pháp kể trên nhưng vẫn không có hiệu quả, bác sĩ hoặc chuyên gia có thể khuyên bạn nên điều trị bằng thuốc và theo dõi sát sao quá trình điều trị.

Thiếu sữa ảnh hưởng đến bé như thế nào?
Nếu thường xuyên không được uống đủ sữa, bé sẽ không thể tăng cân, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ. Đưa bé đến bác sĩ ngay khi nhận thấy bé ngừng tăng cân hoặc sụt cân.

Mặc dù các thủ thuật cải thiện vấn đề thiếu sữa thường có tác dụng nhưng trong một số trường hợp, tăng cân chậm là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.