Nếu chọn phương pháp ăn dặm tự chỉ huy, mẹ hãy quên những món bột, cháo nghiền và hành động đút cho con từng muỗng thức ăn. Bé sẽ được tự ngồi ghế ăn và bốc từng món thức ăn để đưa vào miệng. Liệu bé và mẹ đã sẵn sàng cho một cách ăn dặm như thế?
Ban chắc chắn muốn đăng xuất?
Hãy cùng Marry Baby chăm sóc từng bữa ăn dinh dưỡng cho mẹ, để cho con sự khởi đầu trọn vẹn, mẹ nhé! Quà tặng chỉ áp dụng cho các mẹ đăng ký trước ngày 30/11
(Chương trình chỉ dành cho mẹ bầu hoặc có con dưới 1 tuổi)
Chúng tôi có thể cải thiện như thế nào?
Bài viết này có những thông tin sai lệch hoặc chưa chính xác
Hãy cho chúng tôi biết thông tin nào chưa chính xác.
Bạn không cần điền thông tin này nếu không thấy thoải mái. Nhấn Gửi ý kiến ở dưới đây để tiếp tục đọc.
Bài viết này không cung cấp đủ thông tin
Hãy cho chúng tôi biết bài viết đang thiếu điều gì.
Bạn không cần điền thông tin này nếu không thấy thoải mái. Nhấn Gửi ý kiến ở dưới đây để tiếp tục đọc.
Tôi có câu hỏi.
Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Nếu có góp ý, vui lòng chia sẻ ở khung phía dưới!
Nếu bạn gặp nguy hiểm hoặc cần cấp cứu, bạn phải gọi ngay cho các dịch vụ cấp cứu gần bạn, hoặc
Nếu chọn phương pháp ăn dặm tự chỉ huy, mẹ hãy quên những món bột, cháo nghiền và hành động đút cho con từng muỗng thức ăn. Bé sẽ được tự ngồi ghế ăn và bốc từng món thức ăn để đưa vào miệng. Liệu bé và mẹ đã sẵn sàng cho một cách ăn dặm như thế?
Thời điểm tuyệt vời nhất để áp dụng phương pháp ăn dặm bé chỉ huy chính là bữa cơm của gia đình. Khi đó, bé sẽ được hòa vào không khí bữa ăn chung và tự chọn cho mình những món mà bé thấy hấp dẫn.
Ăn dặm bé chỉ huy còn gọi là phương pháp BLW (Baby Led Weaning). Đây là phương pháp ăn dặm cho phép bé tự quyết định. Do đó đòi hỏi ba mẹ phải tôn trọng quyết định của bé.
Bé từ 6 tháng tuổi trở lên có thể theo phương pháp này, trên nguyên tắc sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng chính trong năm đầu đời. Ăn dặm bé chỉ huy giúp con tận hưởng bữa ăn một cách chủ động. Phương pháp này không mới, nó khá phổ biến ở nhiều nước châu Âu và châu Mỹ.
Theo một kết quả nghiên cứu đã được tiến hành, với phương pháp này, các bé thường có khuynh hướng tham gia bữa ăn gia đình nhiều hơn. Đồng thời ăn được các loại thực phẩm đa dạng, kể cả rau và trái cây, ngay từ thời điểm khởi đầu.
Phối hợp khéo léo ngón trỏ và ngón cái
Trong khoảng 7-10 tháng tuổi, bé bắt đầu phát triển khả năng cầm, nắm bằng cách sử dụng ngón trỏ và ngón cái. Trông có vẻ đơn giản, nhưng đây là một bước tiến về kỹ năng vận động tinh ở trẻ sơ sinh. Bằng phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy, mẹ sẽ giúp bé thực hành kỹ năng vươn người, bốc thức ăn thường xuyên.
Thúc đẩy sự phát triển ngôn ngữ
Khi bé nhai, các cơ bắp, khớp hàm… được luyện tập thường xuyên và đây là bước chuẩn bị để bé tập nói vào giai đoạn sau. Mẹ hãy cho bé làm quen với nhiều loại thực phẩm khác nhau: rau củ luộc, thịt, trứng, cơm nắm,… để khuyến khích con thực hiện những cử động đa dạng cho miệng, cơ mặt, hàm… sẽ giúp bé tập nói dễ dàng hơn.
Việc cho bé tập bốc thức ăn và làm quen với thực phẩm sớm sẽ giúp con bớt biếng ăn trong giai đoạn tuổi tập đi (1-3 tuổi). Các bé ở 6-7 tháng tuổi đã sẵn sàng để làm quen với nhiều trạng thái thực phẩm: Dạng rắn, dạng lỏng, dạng lợn cợn… Do đó, mẹ có thể lên thực đơn cho bé ăn dặm thật đa dạng. Nếu lo lắng về việc con không ăn được nhiều, mẹ có thể kết hợp ăn dặm BLW với nhiều phương pháp khác; đồng thời duy trì việc cho bé bú mẹ.
Kết nối tay và mắt
Ăn dặm theo phương pháp bé tự chỉ huy khuyến khích việc sử dụng kết hợp tay, mắt và miệng của bé. Chỉ một cử động cầm thức ăn và cho vào miệng đã tạo nên những kết nối giữa các cơ quan khác nhau.
Tăng sự tinh nhạy cho các giác quan
Ăn dặm BLW là một lựa chọn tốt để tăng cường khả năng cảm nhận cho bé. Thị giác thấy những màu sắc, kết cấu thực phẩm; xúc giác khi được chạm vào thực phẩm; vị giác khi nếm những món mình chọn; và thính giác – khi những âm thanh do thức ăn tạo ra trong miệng rộn ràng.
Giúp bé tự lập
Đây là ưu điểm nổi bật của phương pháp BLW so với các phương pháp ăn dặm truyền thống khác. Với các em bé không thích ăn đồ ăn do mẹ đút, việc sử dụng bàn tay để tự bốc thức ăn là một lựa chọn tuyệt vời hơn hẳn. Và khi đã sử dụng khéo léo đôi tay của mình; các bé theo phương pháp BLW thường biết cách sử dụng muỗng, nĩa từ khá sớm so với các bé không tập ăn bốc.
Lo lắng về sự an toàn. Một số cha mẹ lo lắng rằng phương pháp ăn dặm bé chỉ huy dễ khiến con bị sặc hơn là ăn bằng thìa. Nhưng chưa có bằng chứng khoa học cho điều này.
Khó hơn cho ăn bằng muỗng. Cho dù mẹ đang cho trẻ ăn dặm theo phương pháp nào, mẹ chắc chắn sẽ đối mặt với sự lộn xộn sau bữa ăn.
Lo lắng BLW có cung cấp chế độ ăn đa dạng và đủ dinh dưỡng hay không. Một nghiên cứu cho thấy ăn dặm bé chỉ huy tiêu thụ “lượng chất béo và chất béo bão hòa cao hơn; đồng thời lượng sắt, kẽm và vitamin B12 hấp thụ thấp hơn”.
Ở đâu đó giữa tháng thứ 7 và 9, bé sẽ bắt đầu hình thành những kỹ năng thích hợp để cầm, nắm thực phẩm. Bố mẹ sẽ thấy con bắt đầu nhặt đồ vật bằng ngón cái, ngón trỏ và bàn tay của mình.
Bé cũng biết đưa đồ vật vào miệng mình một cách nhanh gọn, chính xác. Đây chính là lúc thích hợp để khởi đầu ăn dặm theo phương pháp tự chỉ huy. Từ 8 tháng trở đi, bé còn có thể bốc thức ăn từ chén của người khác và bắt chước cách ăn uống của các thành viên trong gia đình.
Ngoài ra, mẹ cũng cần chú ý đến một số dấu hiệu bé sẵn sàng ăn dặm như: ngồi thẳng mà không cần nhiều hỗ trợ, vươn người lấy đồ vật,… Mẹ đọc thêm chi tiết dấu hiệu bé sẵn sàng ăn dặm tại đây nhé.
Khi lớn hơn một chút, bé sẽ tự cầm muỗng và đưa thức ăn vào miệng, dù không được khéo léo và gọn gàng. Tuy nhiên, tất cả những gì mà bé muốn hướng đến lúc này chỉ là làm theo người lớn mà thôi.
Bố mẹ cũng sẽ thấy con bắt đầu tập nhai, đưa hàm qua lại dù chưa mọc răng. Tuy còn thiếu “phương tiện” quan trọng để nghiền thức ăn, bé đã có thể học cách chia nhỏ các khối thực phẩm trong miệng của mình.
>> Mẹ có thể quan tâm Bé 6 tháng tuổi ăn dặm mấy bữa một ngày là chuẩn?
Dưới đây là danh sách các đồ mẹ cần mua để chuẩn bị cho quá trình này:
Ghế ăn có rất nhiều loại, mẹ có thể dễ dàng lựa chọn một cái ghế phù hợp với con và không gian trong nhà. Mẹ nên chọn loại nhỏ gọn, dễ vệ sinh, di chuyển thuận tiện; để được trên ghế khác và có các nấc điều chỉnh độ cao khác nhau nếu đặt dưới đất.
Các bé ăn dặm theo phương pháp BLW ăn rất tự do, bốc ném rơi vãi nhiều nên yếm máng sẽ tiện lợi để “gom” đồ ăn rơi mà không làm bẩn hay vương vãi ra ghế và dính vào quần áo. Theo kinh nghiệm, mẹ nên chọn yếm máng loại bằng nhựa hay nilon mềm bởi nó sẽ không thấm vào bên trong quần áo. Loại có khuy bấm ở cổ thì tốt hơn loại dính vì giặt nhiều, phần dính sẽ mau “nhờn” và không còn dính nữa.
Phần quan trọng tiếp theo không thể thiếu là bát đĩa, khay, cốc uống nước và thìa dĩa. Sau khoảng 2-3 tháng tập ăn bốc, các con sẽ được làm quen với thìa dĩa, bát đũa.
Chọn bát dính
Mẹ nên chọn loại bát có đế dính được vào mặt phẳng vì giai đoạn mới tập ăn, các con chỉ thích cầm vứt đi thôi. Bát dính sẽ giải quyết tạm thời việc vứt ném vì nó dính chặt vào bàn.
Tuy nhiên sau này các con tay khỏe hơn sẽ nhấc lên được, nhưng đến lúc đó thì con không vứt bát đĩa nữa rồi.
Bát dính dùng giai đoạn đầu, khay ăn dùng khi các con đã quen với bát đĩa. Thức ăn được để vào từng ô trên khay ăn chứ không phải “trộn tất cả vào một” như kiểu ăn thông thường.
Cách chọn thìa dĩa
Thìa dĩa cũng khá phong phú nhưng không phải loại nào cũng phù hợp. Các mẹ cần chọn loại thìa có độ nông vừa phải, có cán cầm hơi dầy, không quá bé bởi sẽ không xúc được đồ ăn.
Các mẹ cũng không nên tốn tiền mua thìa vẹo vì các con sẽ hoàn toàn tự biết cách cầm thìa đúng và đưa được vào miệng. Dùng thìa vẹo sẽ mất thêm thời gian để học lại cách dùng thìa thẳng.
Chuẩn bị cốc nước cho bé
Giới thiệu phương pháp ăn dặm tự chỉ huy cho các bé nhỏ hơn không chỉ làm tăng tỷ lệ thất bại; mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe bé. Đồng thời cũng có thể làm bé chán ghét việc ăn; từ đó dẫn đến tình trạng biếng ăn ở trẻ.
Việc chọn đúng thực phẩm cho bé ăn cực kỳ quan trọng. Trong giai đoạn mới này, mẹ không nên cho bé ăn các loại thực phẩm có hạt như đậu đũa sẽ dễ làm bé bị nghẹn, hóc. Khoai tây và khoai lang cũng không thích hợp cho các bé mới tập ăn dặm. Nếu muốn, mẹ có thể để dành món khoai lại cho đến khi trẻ được 7-8 tháng tuổi.
Trong giai đoạn đầu, ăn dặm tự chỉ huy BLW không nhằm mục đích giúp bé no bụng. Phương pháp này chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng cầm nắm thực phẩm và kỹ năng nhai nuốt, đồng thời tập làm quen với mùi vị thực phẩm. Vì vậy, mẹ không nên cho bé ăn quá nhiều trong cùng một bữa.
Làm thế nào để khuyến khích con trong những bước khởi đầu ăn dặm bé chỉ huy? Mẹ thử tham khảo hương dẫn ăn dặm bé chỉ huy dưới đây nhé:
>> Mẹ xem thêm Những nguyên tắc giúp mẹ cho bé ăn dặm BLW hiệu quả
Tương tự ăn dặm kiểu Nhật; để khởi đầu, những món ăn mềm, dễ nhai và nuốt luôn là lựa chọn số một của mẹ và bé. Một vài gợi ý cụ thể cho các bố mẹ:
Táo: Mẹ có thể cho bé ăn khi bé được khoảng 6 tháng tuổi. Chỉ cần rửa sạch, gọt vỏ rồi đưa cho bé gặm hay cắt thành những miếng lớn một chút và cho bé bốc ăn dần. Nướng táo rồi đánh nhuyễn nó ra và cho bé ăn cũng là một cách hay để bé thực sự cảm nhận về món ăn của mình
Bơ: Chứa đầy đủ các dưỡng chất quan trọng cần thiết cho bé mà không loại trái cây nào có thể thay thế được. Do đó, bơ là một món không thể thiếu trong thực đơn ăn dặm bé chỉ huy của bé. Ngoài ra, bơ cũng khá mềm, dễ ăn và dễ tiêu hóa. Mẹ có thể cắt thành miếng để bé tự bốc ăn hay dằm nhuyễn ra cho bé ăn
Chuối: Mẹ có thể cho bé nửa quả chuối và đã lột vỏ, vừa chín tới, hơi cứng một chút để bé dễ cầm và khó gãy nát hơn. Tùy khả năng của bé mà chúng ta sẽ cho bé ăn một nửa hay nguyên trái chuối.
Cơm hay các loại hạt: Sau khi nấu chín, cho ra chén và để bé tự bốc ăn. Một khi bé đã có thể ăn được các loại ngũ cốc khác nhau, mẹ có thể trộn các loại này lại với nhau tạo thành một món ăn giàu dinh dưỡng và mùi vị rồi cho bé ăn.
Khoai lang: Dù nướng hay hấp, khoai lang đều là món rất phù hợp khởi đầu cho việc ăn dặm. Chúng ta có thể cắt nó thành những que dày rồi nướng (giống như khoai tây chiên) hay hấp chín rồi nghiền nhuyễn nó ra
Lòng đỏ trứng: Luộc chín trứng rồi bẻ lòng đỏ trứng thành những những miếng nhỏ cho bé dễ bốc. Lòng đỏ trứng mềm, thơm và dễ ăn.
Ngoài ra mẹ có thể bổ sung thêm các món như:
Phương pháp ăn dặm bé chỉ huy nên được kết hợp với cách ăn dặm truyền thống nếu bé vẫn còn quá nhỏ. Bằng cách này, bố mẹ không phải lo lắng việc bé không có đủ dinh dưỡng; vì ngoài những thực phẩm để tập bốc; con vẫn được bổ sung thêm thức ăn nghiền nhuyễn bên cạnh việc tiếp tục bú sữa.
Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Baby-led weaning: pros and cons
https://www.nct.org.uk/baby-toddler/feeding/introducing-solids/baby-led-weaning-pros-and-cons
Ngày truy cập: 30.03.2022
What to feed your baby
https://www.nhs.uk/start4life/weaning/what-to-feed-your-baby/around-6-months/
Ngày truy cập: 30.03.2022
Baby-led weaning is safe, if done right
Ngày truy cập: 30.03.2022
Starting Solid Foods
https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/feeding-nutrition/Pages/Starting-Solid-Foods.aspx
Ngày truy cập: 30.03.2022
Baby-led weaning: what a systematic review of the literature adds on
https://ijponline.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13052-018-0487-8
Ngày truy cập: 30.03.2022
Baby-Led Weaning: An Approach to Introducing Solid Foods to Infants
https://extension.usu.edu/nutrition/research/baby-led-weaning-an-approach-to-introducing-solid-foods-to-infants
Ngày truy cập: 30.03.2022