Nhận thức cảm tính ở trẻ tiểu học-“mảnh đất” màu mỡ gieo sự sáng tạo

Ở giai đoạn đầu của lứa tuổi tiểu học, yếu tố nhận thức cảm tính của trẻ được hình thành một cách tự phát, trực tiếp trong những hoạt động thường ngày của các em và những người xung quanh. Dần dà, đến cuối cấp tiểu học, trẻ bắt đầu có sự phát triển về tư duy. Trẻ từng bước chuyển từ cấp độ nhận thức các sự vật và hiện tượng chỉ qua vẻ bề ngoài đến nhận thức được những dấu hiệu bản chất của chúng.

Con đường nhận thức của trẻ bắt đầu từ đơn giản đến phức tạp, từ cụ thể đến trừu tượng, từ hình thức bên ngoài đến bản chất bên trong

Trong suốt quá trình đó, các bậc phụ huynh nên là người hướng dẫn tin cậy, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp con trẻ phát triển khả năng nhận thức. Đồng thời khơi gợi năng lực sáng tạo còn tiềm ẩn của trẻ bằng những phương thức linh hoạt do mình tạo ra, hoặc có thể tham khảo những phương thức sau đây.

Giúp trẻ tiếp cận với ngôn ngữ

Kỹ năng ngôn ngữ là kỹ năng quan trọng cho việc học và cho cả tư duy sáng tạo của trẻ. Để phát triển kỹ năng này, hướng dẫn trẻ tiếp cận với việc đọc sách là cách dễ dàng và tự nhiên nhất.

Để phù hợp với trẻ tiểu học, bạn nên bắt đầu với những sách truyện tranh hoặc sách có nhiều hình ảnh, màu sắc sinh động. Những tình tiết thu hút, những đối đáp trong truyện ngoài việc giúp trẻ phát triển vốn từ vựng, cách ứng xử,… còn khiến trẻ thêm tò mò và muốn tìm hiểu về thế giới xung quanh.

Kích thích tính tò mò của trẻ

Trẻ tiểu học cần một môi trường nuôi dưỡng, kích thích trí tò mò để chúng đi đúng hướng, trở thành hành động ham hiểu biết, ham học hỏi của trẻ, một tiền đề cho sự sáng tạo sau này. Đừng ngần ngại, bạn hãy thử khích lệ trẻ tự đặt câu hỏi, tự tìm câu trả lời và giải quyết vấn đề trong những trường hợp cụ thể hoặc trường hợp giả định nào đó.

Ngoài ra, ở độ tuổi này, do vẫn còn nhận thức cảm tính, các em còn bộc lộ tình cảm của mình một cách hồn nhiên, thẳng thắn, không giả tạo. Trẻ yêu mến một cách chân thật động vật, cây cối, chim muông,… vì thế, bạn nên sắp xếp những chuyến dã ngoại, vui chơi ngoài trời cùng trẻ.

Tất cả những hoạt động ngoài trời sẽ giúp trẻ cảm nhận trực tiếp vẻ đẹp của một bông hoa sặc sỡ, bầu trời trong xanh, đám cỏ non xanh mướt,… Như thế, não bộ của trẻ sẽ phản ứng hoạt bát hơn với các thông tin hoàn toàn mới, quá trình thu nhận thông tin vì thế cũng trở nên nhạy bén hơn. Và, tất nhiên, trẻ sẽ hiểu biết hơn, có động lực tìm hiểu thêm về mọi thứ xung quanh.

Cùng trẻ tái chế những vật dụng đơn giản

Cha mẹ nên hướng trẻ chơi các trò chơi thiên về sáng tạo để kích thích trí não cho trẻ

Dù trẻ mang trong mình trí tưởng tượng cơ bản, việc “mài dũa” để phát huy chúng vẫn rất cần thiết. Nếu bạn biết cách tận dụng những nguyên vật liệu an toàn, dễ kiếm, dễ tái chế trong nhà như vỏ lon nước ngọt, chai nước suối, hộp giấy,… rồi gợi ý và hướng dẫn cho trẻ cách tái chế thành đồ chơi, hoặc đồ vật dùng cho mục đích khác, bạn sẽ tạo nên sự hứng thú của trẻ. Trẻ sẽ vận dụng hết sức trí tưởng tượng của mình để cùng bạn tạo ra một tác phẩm độc đáo và có thể hữu dụng.

Bước đầu, bạn có thể cho trẻ thích nghi dần với quá trình tưởng tượng và tạo ra sản phẩm bằng cách chuẩn bị trước giúp trẻ rồi để trẻ tự ghép lại hoặc trang trí thêm để ra thành phẩm. Về sau, bạn có thể để trẻ tự tìm tòi xem chúng muốn hoặc có thể làm ra những thứ món đồ có ích.

Vẽ tranh

Trẻ em nói chung thường rất yêu thích vẽ tranh. Đây cũng là cách giúp trẻ phát triển cảm giác, tri giác, khả năng cảm thụ và cả khả năng sáng tạo. Thông qua những bức tranh, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về những gì đang diễn ra xung quanh và cả cái cách mà trẻ cảm nhận về thế giới này.

Sự sáng tạo của trẻ thường được hình thành do cảm xúc và tình huống nhưng chúng lại kém bền vững. Vẽ tranh giúp lưu giữ lại “bằng chứng” sáng tạo của trẻ, giúp trẻ nhớ về những khoảnh khắc đó lâu hơn. Đồng thời, vẽ tranh còn cho trẻ những giây phút thư giãn lành mạnh, yếu tố cần thiết cho sự phát triển của trẻ nhỏ.

Do đó, khởi đầu từ nhận thức cảm tính, nhận thức của trẻ tiểu học sẽ “nở rộ” nếu được nuôi dưỡng và nảy nở trên những xúc cảm vui tươi, tốt đẹp. Vai trò tích cực của cha mẹ trong việc hướng dẫn và hòa mình vào những hoạt động vui chơi có ích của trẻ sẽ tạo đà, giúp trẻ hình thành và phát triển trí thông minh lẫn khả năng sáng tạo, một khả năng rất được xem trọng trong cuộc sống ở bất cứ thời đại nào.