Tìm hiểu về bệnh tay chân miệng ở trẻ em
1. Thời điểm dễ xảy ra bệnh tay chân miệng trẻ em
Bệnh này xảy ra cả năm nhưng thường bùng phát vào mùa hè, thời điểm từ tháng 4-6 và những tháng cuối năm, lúc giao mùa từ tháng 10-12. Những nơi đông dân cư, điều kiện vệ sinh kém tạo điều kiện tốt nhất để mầm bệnh phát triển.
2. Đối tượng dễ mắc bệnh chân tay miệng
Không chỉ riêng trẻ em, người lớn cũng có thể mắc bệnh tay chân miệng. Tuy nhiên, mức độ tổn thương thường không đáng kể. Trẻ em, đặc biệt là bé sơ sinh, có sức đề kháng kém khi mắc bệnh con dễ bị loét trong miệng, loét bàn tay, chân, thậm chí ở mông.
3. Thời gian lành bệnh
Bệnh có thể kéo dài một tuần hoặc lâu hơn tùy sức đề kháng và khả năng phục hồi của từng bé.
4. Nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng ở trẻ em
Bệnh tay chân miệng do virus enterovirus gây ra. Trong loại virus này thì có chủng virus coxsackie A16, coxsackie nhóm A khác (A4-A7, A9, A10) hoặc virus coxsackie nhóm B (B1-B3, và B5) (nhóm virus đường ruột) là có khả năng gây bệnh cao nhất cho bé. Chủng enterovirus tuýp 71 này còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm cho bé như viêm não, màng não, viêm cơ tim, viêm phổi và có thể dẫn đến tử vong.
5. Cơ chế lây lan
Bệnh chân tay miệng ở trẻ em có lây không? Đây là bệnh lây lan nhanh qua đường miệng khi trẻ lành vô tình nuốt phải các phân tử nước bọt hoặc nước mũi chứa virus của trẻ bệnh bị phát tán trong không khí. Ngoài ra, trẻ cũng sẽ mắc bệnh nếu chạm tay vào những đồ vật đã dính virus, sau đó đưa tay vào miệng.
Virus sẽ xâm nhập vào cơ thể bé qua niêm mạc miệng hoặc ruột. Sau đó, chúng sẽ tấn công hệ thống hạch bạch huyết rồi phát triển rất nhanh, gây ra các tổn thương ở da và niêm mạc. Như vậy, chỉ cần trong lớp học hoặc khu phố có một bé bị tay chân miệng và bé hắt hơi hoặc ho, khả năng các trẻ xung quanh bị lây bệnh là rất cao.
6. Dấu hiệu bệnh tay chân miệng ở trẻ em
♦ Ở giai đoạn đầu của bệnh, bé sẽ có những biểu hiện tương tự như cảm lạnh và kéo dài 1-2 ngày bao gồm:
- Sốt nhẹ
- Mệt mỏi
- Đau họng
- Biếng ăn
♦ Ở giai đoạn toàn phát, các triệu chứng bệnh chân tay miệng ở trẻ em sẽ kéo dài từ 3-10 ngày bao gồm:
- Loét miệng với vết loét đỏ hoặc mụn nước có đường kính 2-3mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi.
- Phát ban và nổi mụn nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông.
- Sau vài ngày những nốt ban hoặc mụn nước sẽ mờ dần và để lại vết thâm.
- Trẻ vẫn sốt.
- Có thể bị nôn nhiều lần trong ngày.
*Lưu ý: Những trẻ bị sốt cao và nôn nhiều, mất nước rất dễ bị biến chứng hô hấp, thần kinh hoặc tim mạch. Biến chứng thường xảy ra ở ngày thứ 2 đến ngày thứ 5 sau khi phát bệnh. Khi đã qua những giai đoạn này an toàn, bé sẽ từ từ hồi phục. 
7. Ba cấp độ bệnh phổ biến của bệnh tay chân miệng trẻ em
Nếu trẻ bị tay chân miệng cấp độ 1 hoặc 2 thì gia đình có thể yên tâm điều trị tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ. Cấp độ 3 là thể nặng và bắt buộc phải điều trị tại bệnh viện.
♦ Bệnh tay chân miệng trẻ em cấp độ 1
Ở mức độ này, các tổn thương bệnh gây ra cho bé không nhiều. Dấu hiệu cơ bản là những nốt mụn nước trên miệng và da. Vì vậy, ba mẹ có thể điều trị bệnh cho con tại nhà theo hướng:
- Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bé. Trẻ đang bú sữa mẹ thì phải cho con bú nhiều cữ hơn.
- Nếu trẻ bị sốt có thể điều trị bằng paracetamol liều 10 mg/kg/lần. Mỗi lần uống cách nhau 6 giờ. Tuy nhiên, bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi dùng bất cứ loại thuốc nào cho bé.
- Giữ vệ sinh răng miệng cho bé sạch sẽ.
- Cho bé ngủ nhiều hơn.
- Tái khám theo yêu cầu của bác sĩ.
♦ Bệnh tay chân miệng trẻ em cấp độ 2
Ở cấp độ này, các triệu chứng của trẻ biểu hiện ở hai trường hợp khác nhau.
- Trường hợp 1: Trẻ thường xuyên giật mình dưới 2 lần/30 phút và sốt cao trên 39ºC liên tiếp trong ngày kèm nôn, trớ, khóc đêm không ngủ.
- Trường hợp 2: Cơ thể trẻ có thể cùng xảy ra các triệu chứng như: Giật mình trên 2 lần/30 phút kèm mạch nhanh, sốt cao không khỏi, ngủ gà. Hoặc bé chỉ có một trong số các triệu chứng: run chân tay, đi lại không vững, giật mắt, hay bị sặc.
Mẹ nên đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám, điều trị kịp thời. Với trường hợp trẻ sốt cao liên tục, bác sĩ có thể cho bé uống thuốc ibuprofen 10-15mg/kg/lần để hạ sốt.
♦ Bệnh tay chân miệng trẻ em cấp độ 3
Đây là cấp độ nguy hiểm nhất và có quá trình điều trị phức tạp cũng như nhiều rủi ro nhất. Ở cấp độ 3, ngoài các triệu chứng như cấp độ 1 và 2, trẻ còn có thể thêm các dấu hiệu như mạch nhanh trên 170 lần/phút hoặc mạch rất chậm, đổ mồ hôi nhiều dù trời không nóng, thở nhanh, thở bằng bụng, hơi thở nông, thanh quản rít, khò khè liên tục.
Đây là các dấu hiệu trẻ đã bị nhiễm khuẩn nặng, vì vậy mẹ phải đưa con tới ngay bệnh viện để điều trị gấp, tránh các biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.