Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em, nhận diện những dấu hiệu ban đầu

Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em là những dấu hiệu nhận diện bệnh sốt xuất huyết. Marry Baby giúp mẹ biết cách cùng bé vượt qua các giai đoạn điều trị sốt xuất huyết dengue ở trẻ em.

Trong 5 tháng đầu năm nay (5/2020), cả nước có 24.000 ca mắc bệnh sốt xuất huyết (còn gọi là sốt xuất huyết dengue). Trong số đó có 4 người tử vong. Theo các chuyên gia, chu kỳ của bệnh là khoảng 4-5 năm/lần và do virus dengue gây ra. Vì loại virus này có 4 dạng huyết thanh khác nhau và mỗi người chỉ có thể miễn dịch với dạng mình đã gặp nên về lý thuyết, chúng ta có thể mắc sốt xuất huyết đến 4 lần trong cuộc đời.

Đa số những trường hợp sốt xuất huyết dengue có biến chứng nặng đều do phát hiện bệnh trễ, không nhập viện điều trị sốt xuất huyết kịp thời. Vì vậy, việc nhận biết các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em sớm rất quan trọng, giúp mẹ biết cách chăm sóc bé cưng tốt nhất.

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do vi trùng Dengue gây ra, người bệnh sẽ có các triệu chứng sốt cao dẫn đến xuất huyết da, niêm mạc và trụy tim mạch dẫn đến tử vong nếu không được điều trị sốt xuất huyết kịp thời.

Sốt Dengue và bệnh sốt xuất huyết Dengue là bệnh ở vùng nhiệt đới & cận nhiệt đới lây truyền do muỗi vằn mang vi trùng Dengue lây cho con người. Sốt xuất huyết ở người lớn và sốt xuất huyết ở trẻ em là nhóm các bệnh do 4 họ virus sau: Arenavirus, Filoviridae, Bunyaviridae và Flavivirus gây ra.

Vật truyền bệnh từ người sang người là muỗi, đặc biệt là muỗi vằn. Loại muỗi này thường cư trú ở trong góc tối, đầm lầy, nơi ẩm thấp và hoạt động bất kể ngày đêm.

Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em

Sốt xuất huyết ở trẻ em, cụ thể là với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ cũng như người lớn đều có chung 2 nguyên nhân gây bệnh:

• Do siêu vi trùng Dengue gây ra
• Muỗi vằn hút máu người mắc bệnh mang đến cho người lành

Dĩ nhiên sốt xuất huyết dengue sẽ không lây từ người sang người như các mẹ thường lo lắng. Thông thường trẻ bị bệnh cần phải được xác định trong 3 ngày đầu tiên, kể từ ngày đầu tiên bé sốt thông qua các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em. Ngoài ra, mẹ cũng nên lưu ý thời điểm đó có phải đang trong giai đoạn bùng phát dịch sốt xuất huyết hoặc người xung quanh có ai đang mắc bệnh hay không.

Các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em

Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ hay người lớn đều được thể hiện bằng các dấu hiệu như sau:

• Biểu hiện sốt cao, đột ngột và liên tục 2 – 7 ngày
• Khó hạ sốt, đau cơ, đau khớp, buồn nôn, nôn, đau bụng, đau đầu.
• Sau thời gian vài ngày, ở người bệnh sẽ thấy dấu hiệu phát ban, xuất huyết theo nhiều dạng khác nhau như chảy máu cam, đốm xuất huyết dưới da, nôn, đi tiêu ra máu…

Lưu ý cho mẹ về các giai đoạn bệnh sốt xuất huyết dengue

Thông thường, trẻ bị sốt xuất huyết dengue cần phải được xác định trong 3 ngày đầu tiên kể từ ngày đầu tiên bé sốt. Bị sốt là một trong những triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em. Ngoài ra, mẹ cũng nên lưu ý thời điểm đó có phải đang trong giai đoạn bùng phát dịch sốt xuất huyết, hoặc người xung quanh có ai đang mắc bệnh hay không. Bạn có thể thấy triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em với các dấu hiệu sau đây:

• Ngày thứ 1: Trẻ sốt cao, đột ngột, mặt ửng đỏ, cổ họng đỏ nhưng không đau. Lúc này, mẹ chưa cần đưa bé đến bệnh viện, có thể giữ ở nhà để theo dõi thêm.
• Ngày thứ 2: Nếu trẻ vẫn có dấu hiệu sốt cao, mẹ nên thử tìm các dấu hiệu xuất huyết dưới da trên bụng, tay chân, mí mắt, cổ.
• Ngày thứ 3: Các triệu chứng sốt xuất huyết trở nên rõ ràng hơn. Ngoài sốt cao, bé có thể xuất huyết da niêm mạc như chảy máu mũi, máu răng.
• Ngày thứ 4, 5: Các triệu chứng rõ ràng hơn. Bé có những vết ban đỏ khắp người, sốt cao, chảy máu cam…

Đa số các trường hợp sốt xuất huyết ở giai đoạn đầu (có triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em nhưng chưa có biểu hiện xuất huyết) đều được điều trị tại nhà. Nhưng điều này không có nghĩa rằng biến chứng không xảy ra. Chính vì vậy, các bé cần được theo dõi sát sao để kịp thời xử trí trước những biến chứng. Tốt nhất, mẹ nên đưa bé đến bệnh viện để được điều trị sốt xuất huyết ngay khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường như: mệt mỏi, người lờ đờ, đau bụng, nôn ói, chảy máu nhiều, tay chân lạnh…

Khi nào cần xét nghiệm máu xác định sốt xuất huyết dengue?

Trẻ có thể bị sốt bởi rất nhiều tác nhân, xét nghiệm máu sẽ giúp xác định chính xác nguyên nhân có phải là sốt xuất huyết dengue hay không. Tuy nhiên, xét nghiệm máu chỉ có thể cho kết quả chính xác từ ngày thứ 3 bị sốt. Nhiều bệnh nhi phải trải qua xét nghiệm máu đến 2-3 lần, nguyên nhân có thể đến từ việc bố mẹ nhớ sai số ngày bị sốt của con hoặc bác sĩ chỉ định để xác định các bệnh khác như nhiễm trùng và sốt rét…

Nếu kết quả cho thấy dung tích hồng cầu (Hct) tăng và lượng tiểu cầu giảm thì có thể kết luận là bé bị sốt xuất huyết dengue.

Bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em điều trị như thế nào?

• Khi nghi ngờ con bị sốt xuất huyết dengue, cần đưa bé đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, không tự điều trị sốt xuất huyết tại nhà.
• Bé cần được nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Thức ăn nên ở dạng lỏng để bé dễ nuốt và không bị nôn ói. Nếu bé còn đang bú mẹ, cần tăng số lần cho bú. Sốt xuất huyết làm máu cô đặc, khó lưu thông nên bé cần được uống nhiều nước để tránh bị sốc, bởi tình trạng sốc chính là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở những người không được điều trị sốt xuất huyết đúng cách.
• Bệnh thường diễn tiến trong 7 ngày, phần lớn tự khỏi, tỉ lệ biến chứng nặng chỉ từ 3%-5%. Bé mắc bệnh sốt xuất huyết dengue nhất thiết phải được đi khám, nếu xuất hiện các triệu chứng nặng như đau bụng, bứt rứt, chảy máu cam, chảy máu chân răng, tay chân lạnh… cần đưa ngay đến bệnh viện.
• Cần theo dõi sát sao để kịp xử lý khi trẻ có biểu hiện bị sốc. Nếu thấy bé đau bụng, ói và tay chân lạnh toát thì cần đưa bé đến bệnh viện cấp cứu ngay. Một biểu hiện khác của tình trạng sốc là bé bỗng trở nên lừ đừ, có khi vật vã và không tỉnh táo. Bé cũng có thể giảm hẳn số lần đi tiểu nhưng lại thấy rất khát. Da bầm, môi xám cũng là một biểu hiện của sốc.
• Những nốt đỏ ở da là do một số hồng cầu thoát khỏi thành mạch máu ra bên ngoài tụ dưới da gây nên hiện tượng xuất huyết dưới da. Các dấu hiệu này sẽ biến mất trong 5-7 ngày. Vì vậy, bạn không nên điều trị sốt xuất huyết theo cách dân gian như chà lá trầu lên da hoặc cạo gió, có thể làm tổn thương da của trẻ.
• Khi trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết dengue, bạn nên cho uống hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, không nên để trẻ sốt quá cao dễ dẫn đến co giật.

Hướng dẫn mẹ cách phòng bệnh sốt xuất huyết cho trẻ

Muỗi vằn là tác nhân truyền bệnh. Do đó, để phòng bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em, bố mẹ cần cho con ngủ mùng, tránh để các vật dụng đọng nước xung quanh nhà, thả cá trong lu đựng nước để diệt lăng quăng. Nên chủ động liên hệ với các cơ quan y tế ở địa phương để phun thuốc diệt muỗi nếu thấy cần thiết.

Mẹ cần lưu ý sốt xuất huyết dengue là một trong những bệnh trẻ em thường gặp, nhất là khi có dịch hoặc ổ dịch xuất hiện ở nơi mình sinh sống thì các mẹ càng phái chú ý hơn để tránh cho con các nguy cơ nhiễm bệnh. Thường xuyên cập nhật các tin tức về tình hình lây nhiễm cũng như quan sát tình trạng của bé mỗi ngày để có thể phát hiện sớm nhất các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em và có cách điều trị sốt xuất huyết kịp thời, mẹ nhé.