Vì sao trẻ ho nhiều về đêm? Dấu hiệu và biện pháp xử lý hiệu quả

Liệu đây chỉ là phản ứng thông thường hay là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe cần lưu tâm? Mời bạn cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân trẻ ho nhiều về đêm

Tại sao trẻ em dễ ho vào ban đêm?

Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em có xu hướng ho nhiều hơn vào ban đêm do sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm và tư thế ngủ. Khi bé nằm xuống, dịch mũi họng dễ trào ngược lên, gây kích ứng họng và dẫn đến ho. Thêm vào đó, trẻ ho nhiều về đêm có thể là do:

• Niêm mạc đường hô hấp của trẻ khá nhạy cảm, dễ bị tác động do môi trường trở lạnh vào ban đêm.
• Không khí phòng ngủ ban đêm thường ít lưu thông hơn ban ngày, tạo điều kiện cho các tác nhân như bụi, phấn hoa hoặc vi khuẩn lơ lửng trong phòng kích thích đường hô hấp.
• Với những trẻ có tiền sử viêm mũi dị ứng hoặc hen suyễn, khả năng ho vào ban đêm sẽ cao hơn.

Các bệnh lý phổ biến gây ho ở trẻ

Một số bệnh lý dưới đây có thể là nguyên nhân khiến trẻ ho nhiều về đêm:

Triệu chứng khi trẻ ho về đêm

Phân loại và cấp độ ho ở trẻ em

Các cơn ho ở trẻ có thể được phân loại để giúp bố mẹ theo dõi sát sao tình trạng của bé:

Mỗi kiểu ho có thể biểu hiện ở mức độ nhẹ, vừa hoặc nặng. Nếu trẻ ho nhiều về đêm, kéo dài liên tục và ảnh hưởng đến giấc ngủ, ba mẹ nên đặc biệt lưu ý theo dõi.

Triệu chứng đặc biệt cần chú ý khi trẻ ho

Bên cạnh tiếng ho, bố mẹ cần lưu ý các dấu hiệu kèm theo như:

• Trẻ sốt cao, trên 38,5°C.
• Mặt tái xanh hoặc thở rít khi nằm xuống, có dấu hiệu khó thở.
• Nôn ói liên tục sau cơn ho dữ dội (có thể liên quan ho gà hoặc viêm dạ dày kèm trào ngược).
• Trẻ uể oải, ăn uống kém hẳn và không thể ngủ yên giấc.

Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, bạn nên sớm đưa trẻ đi khám sớm để tránh biến chứng.

Biện pháp xử lý trẻ ho nhiều về đêm

Cách chăm sóc trẻ ho tại nhà hiệu quả

Điều đầu tiên, ba mẹ cần giúp con giảm kích ứng và tạo điều kiện cho đường thở thông thoáng:

• Nâng cao đầu trẻ khi ngủ: Sử dụng gối kê cao đầu vừa phải để giảm ứ đọng dịch nhầy ở cổ họng.
• Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt vùng cổ, ngực, bàn chân. Vào mùa lạnh ở Việt Nam, nhiệt độ về đêm hạ thấp có thể khiến bé càng ho nhiều hơn.
• Làm ẩm không khí: Bạn có thể đặt máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ của bé, giúp niêm mạc bớt khô.
• Khuyến khích trẻ uống nước ấm hoặc sữa ấm trước khi đi ngủ: Có thể pha thêm chút mật ong nếu bé trên 1 tuổi để giảm cảm giác ngứa họng. Tuy nhiên, tuyệt đối không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi vì nguy cơ ngộ độc Clostridium botulinum.
• Nếu trẻ có đờm, bố mẹ có thể xoa nhẹ lưng, vỗ rung long đờm để đờm thoát ra ngoài.

Khi nào cần đưa trẻ đến bác sĩ?

Bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để thăm khám nếu:

• Trẻ ho kéo dài hơn 7 ngày, không cải thiện dù đã chăm sóc tại nhà.
• Trẻ bú hoặc ăn kém, có biểu hiện mất nước như khô môi, ít tiểu.
• Cơn ho kèm theo đau tức ngực, khó thở nặng, xuất hiện cơn co giật.
• Ho ra máu, hoặc có bất thường khác như thở khò khè thường xuyên vào đêm.

Trong trường hợp nghi ngờ bé bị hen suyễn, kiểm tra định kỳ theo chỉ định của bác sĩ là bước không thể thiếu. Việc này giúp điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp, giúp con hô hấp tốt hơn và hạn chế những đêm mất ngủ vì cơn ho.

Các biện pháp phòng ngừa trẻ ho nhiều về đêm

Điều chỉnh môi trường sống

Môi trường sống sạch sẽ, thoáng đãng là “chìa khóa” giúp bé ít ho hẳn:

• Dọn dẹp phòng ngủ: Hạn chế tối đa bụi bẩn, lông vật nuôi.
• Vệ sinh máy lạnh định kỳ: Đảm bảo màng lọc sạch, tránh vi khuẩn tích tụ.
• Vệ sinh chăn gối thường xuyên: Nên phơi nắng, giặt giũ đều đặn để loại nấm mốc và vi khuẩn.
• Tránh khói thuốc lá: Hít khói thuốc thụ động làm tăng nguy cơ kích ứng đường hô hấp, khiến bé ho nhiều hơn.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý để ngăn ngừa ho

Một chế độ ăn uống cân bằng có thể hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp bé hạn chế cơn ho và các bệnh hô hấp:

• Tăng cường rau xanh, trái cây giàu vitamin C (cam, quýt, bưởi) để hỗ trợ tăng sức đề kháng.
• Bổ sung đủ chất đạm (thịt, cá, trứng…) giúp cơ thể bé phát triển và phục hồi.
• Uống đủ nước: Không chỉ giúp niêm mạc họng luôn ẩm mà còn hỗ trợ làm loãng chất nhầy.
• Hạn chế thực phẩm ngọt, dầu mỡ hoặc thức uống có ga: Các loại thực phẩm này có thể tăng nguy cơ trào ngược, kích ho.

Theo dõi và xử lý tình trạng ho kéo dài ở trẻ

Dấu hiệu cảnh báo tình trạng sức khỏe nghiêm trọng ở trẻ

Nếu bé ho suốt đêm, kéo dài, quấy khóc liên tục, sút cân hoặc có dấu hiệu tím tái, rất có thể bé đang mắc phải tình trạng nhiễm trùng nặng như viêm phổi hoặc hen suyễn khó kiểm soát. Bên cạnh đó, những cơn ho “bất thường” kèm khó thở đột ngột cũng có thể liên quan đến ho gà hoặc dị vật đường thở. Nếu nghi ngờ, bạn nên đưa bé đi thăm khám sớm để chẩn đoán đúng và can thiệp kịp thời.

Cách theo dõi hiệu quả điều trị ở trẻ

Việc theo dõi tình trạng ho của bé cần sự kiên nhẫn và quan tâm thường xuyên. Bố mẹ nên:

• Ghi nhật ký cơn ho: Ghi lại số lần ho, thời điểm bùng phát (trước ngủ, nửa đêm hay gần sáng) và đặc điểm ho (khan hay đờm).
• Kiểm tra nhiệt độ, nhịp thở định kỳ: Giúp sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường.
• Theo dõi phản ứng khi sử dụng thuốc (nếu có): Ghi nhận xem bé có bớt ho hơn không, có gặp tác dụng phụ gì không.
• Trao đổi với bác sĩ: Trao đổi với bác sĩ nếu tình trạng không cải thiện sau vài ngày điều trị.

Việc theo dõi sát sao sẽ giúp bác sĩ có đủ dữ liệu để điều chỉnh phương pháp chăm sóc hoặc kê toa phù hợp hơn.

Trẻ ho nhiều về đêm là tình trạng khá phổ biến và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đa số trường hợp có thể cải thiện bằng các biện pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, nếu trẻ xuất hiện dấu hiệu bất thường như khó thở, sốt cao, nôn ói nhiều hoặc ho kéo dài không rõ nguyên nhân, cha mẹ cần đưa bé đến bác sĩ để được thăm khám và xử lý kịp thời.