Xét nghiệm máu gót chân là gì và có tác dụng gì?

Xét nghiệm lấy máu gót chân là một trong những phương pháp sàng lọc bệnh di truyền hiếm gặp ở trẻ sơ sinh hiệu quả khi vừa mới chào đời. Vậy xét nghiệm này mang lại lợi ích gì và khi nào mẹ nên thực hiện? Mời cha mẹ cùng tìm hiểu.

Xét nghiệm lấy máu gót chân là gì?

Xét nghiệm lấy máu gót chân là một thủ thuật y khoa được thực hiện để lấy một lượng nhỏ máu từ gót chân của trẻ sơ sinh. Thủ thuật lấy máu gót chân thường được thực hiện khi trẻ sơ sinh được 24-72 giờ tuổi. Bác sĩ sẽ sử dụng một kim tiêm nhỏ để chích vào gót chân của trẻ, lấy một lượng máu nhỏ khoảng 2-5 giọt. Máu sau đó sẽ được thấm vào giấy chuyên dụng và gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

>> Mẹ xem thêm: Cách nhận biết trẻ sơ sinh da trắng đẹp như Bạch Tuyết

Xét nghiệm lấy máu gót chân phát hiện những bệnh gì?

Lấy máu gót chân xét nghiệm những bệnh gì? Việc lấy máu gót chân ở trẻ sơ sinh để làm xét nghiệm có thể giúp phát hiện ra một số bệnh nguy hiểm trẻ sơ sinh đang mắc phải và tiến hành ngăn ngừa, chữa trị kịp thời. Lấy máu gót chân có thể phát hiện ra các bệnh như:

• Suy giáp bẩm sinh (Congenital hypothyroidism): Suy giáp bẩm sinh xảy ra khi cơ thể trẻ không thể sản xuất đủ số lượng hormone tuyến giáp (thyroxine hay T4), để duy trì các hoạt động chuyển hóa, phát triển thể chất và thần kinh một cách bình thường.
• Thiếu hụt men G6PD: là một bệnh lý di truyền do gen lặn trên nhiễm sắc thể X, làm giảm hoặc mất khả năng tổng hợp men G6PD. Khi cơ thể không sản xuất đủ men G6PD hồng cầu dễ bị phá vỡ hàng loạt khi gặp phải các tác nhân có tính oxy hóa mạnh từ thức ăn hoặc thuốc, thiếu máu gây ra các bệnh vàng da, bệnh lý về não, có thể gây tử vong cao,…
• Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh (CAH): là bệnh di truyền do rối loạn tổng hợp hormone vỏ thượng thận, gây ảnh hưởng tới sự phát triển cơ quan sinh dục hoặc quá trình dậy thì của trẻ.
• Xơ cứng củ (Tuberous sclerosis): là một rối loạn di truyền hiếm gặp, thường xuất hiện ngay sau sinh. Bệnh khiến não và tủy sống trẻ sơ sinh phát triển không bình thường, có thể dẫn đến các vấn đề về vận động, trí tuệ và hành vi.
• Phenylketonuria (PKU): là một rối loạn chuyển hóa axit amin. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể không thể phân hủy một axit amin có tên là phenylalanine, dẫn đến các vấn đề về phát triển trí tuệ và hành vi.
• Thiếu hụt biotinidase: là một loại rối loạn di truyền ảnh hưởng đến việc tái sử dụng và tái sản xuất vitamin biotin. Thiếu men Biotinidase có thể dẫn đến các vấn đề về da, tóc và móng. Lấy máu gót chân trẻ sơ sinh để làm gì thì chính là để chữa trị bệnh kịp thời và không làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Bệnh hồng cầu hình liềm (SCD): một bệnh di truyền do rối loạn lặn Mendel, khiến các tế bào hồng cầu có hình dạng bất thường. Bệnh hồng cầu hình liềm có thể dẫn đến các cơn đau cấp tính và các biến chứng khác.
• Thiếu hụt alpha-1 antitrypsin (AAT): thiếu bẩm sinh hệ thống antiproteinase của phổi, alpha-1 antitrypsin, dẫn đến sự gia tăng sự hủy hoại của mô, có thể tiến triển thành bệnh gan, thường gây ra các triệu chứng gây vàng da và vàng mắt.
• Dư axit hữu cơ máu: Lấy máu gót chân trẻ sơ sinh fđể phát hiện lượng axit hữu cơ trong máu bé có dư thừa hay không. Khi cơ thể sản xuất quá nhiều axit hữu cơ, có thể dẫn đến các vấn đề về thần kinh và phát triển.

Lấy máu gót chân có nguy hiểm không?

Lấy máu gót chân trẻ sơ sinh để làm gì thì mẹ đã biết rồi. Nhưng liệu nó có an toàn? Câu trả lời là AN TOÀN. Lấy máu gót chân là một thủ thuật y tế an toàn và hiệu quả để sàng lọc các bệnh lý bẩm sinh ở trẻ sơ sinh. Các rủi ro tiềm ẩn của thủ thuật này là rất thấp và có thể được giảm thiểu bằng cách chọn bác sĩ hoặc nhân viên y tế có kinh nghiệm và theo dõi gót chân của trẻ sau khi lấy máu.Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ có thể bị chảy máu nhẹ hoặc bị bầm tím ở gót chân.

>> Tóc máu là gì? Có nên giữ lại tóc máu của trẻ sơ sinh?

Quy trình lấy máu gót chân ở trẻ sơ sinh

Xét nghiệm lấy máu gót chân thường được thực hiện từ khoảng 48–72 giờ sau sinh. Phương pháp này vẫn có thể thực hiện trong vòng 1 tuần sau sinh nhưng mẹ nên làm sớm nhất có thể để kết quả ra chính xác nhất.

Quy trình xét nghiệm do bác sĩ hoặc nhân viên y tế có kinh nghiệm thực hiện, các bước thực hiện bao gồm:

Câu hỏi thường gặp

Trẻ có thể bị chảy máu nhẹ hoặc bị bầm tím ở gót chân. Vậy cha mẹ cần làm gì để ngăn ngừa tình trạng này?

Sau khi lấy máu gót chân cho trẻ sơ sinh xong, trẻ có thể bị chảy máu nhẹ hoặc bị bầm tím ở gót chân, cha mẹ có thể làm theo các hướng dẫn sau để chăm sóc trẻ:

• Dùng gạc sạch ấn nhẹ vào gót chân của trẻ trong vài phút.
• Nếu trẻ bị chảy máu nhiều, hãy băng bó gót chân của trẻ bằng gạc sạch và băng dính.
• Theo dõi gót chân của trẻ trong vài giờ để đảm bảo không bị chảy máu nhiều.

Bao lâu nhận được kết quả lấy máu gót chân?

Thời gian nhận được kết quả lấy máu gót chân phụ thuộc vào cơ sở y tế thực hiện xét nghiệm. Thông thường, kết quả xét nghiệm sẽ được trả trong vòng 7-10 ngày. Tuy nhiên, một số cơ sở y tế có thể trả kết quả sớm hơn hoặc muộn hơn.

Tại sao lại lấy máu gót chân mà không phải bộ phận khác?

Xét nghiệm máu ở trẻ sơ sinh có thể được thực hiện ở bất kỳ nào vị trí trên cơ thể trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, các bác sĩ chọn lấy máu ở gót chân vì đây là khu vực ít nhạy cảm nhất. Ngoài ra, lượng máu lưu thông tại gót chân rất lớn, đủ để đáp ứng yêu cầu lấy mẫu xét nghiệm.

Xét nghiệm máu gót chân có đau không?

Lấy máu gót chân có thể khiến bé cảm thấy hơi châm chích, nhưng thường diễn ra rất nhanh và không gây đau đớn. Gót chân là bộ phận kém nhạy cảm hơn so với những bộ phận khác nến bé sẽ ít cảm thấy đau hơn khi bị chích lấy máu. Thông thường, các bác sĩ và y tá sẽ làm ấm gót chân cho bé trước khi lấy máu để bé dễ chịu hơn.

Kết luận

Hy vọng bài viết này đã giải đáp được thắc mắc của mẹ về vấn đề lấy máu gót chân trẻ sơ sinh để làm gì cũng như độ an toàn, quy trình lấy máu để mẹ an tâm hơn. Việc chăm sóc sức khỏe bé sơ sinh đòi hỏi nhiều công sức, nhẫn nại. Cha mẹ hãy cố gắng lên nhé!