Cách dạy con: Tổng hợp những bí quyết dạy con từ Đông sang Tây

Cách dạy con như thế nào có ảnh hưởng lớn đến tương lai của trẻ sau này. Vì vậy, ba mẹ cần rèn nắn con từ khi còn nhỏ để bé hình thành nề nếp và các thói quen ứng xử đúng chừng mực nhé.

3. Tự giải quyết vấn đề

Các mẹ Tây để con tự giải quyết các vấn đề phát sinh với bạn bè hoặc anh chị em của bé. Nếu trẻ tranh giành đồ chơi của nhau thì bé có thể tự chọn giải pháp hoặc chơi đồ chơi của mình một mình hoặc chấp nhận chia sẻ chung với bạn. Nhiều trẻ ban đầu cũng chọn giải pháp chơi một mình nhưng bé nhanh chóng nhận ra sự buồn tẻ trong khi các bạn khác đang tíu tít chơi với nhau. Thế là tự bé biết mình nên chọn giải pháp “thế giới đại đồng” để được hòa mình vào niềm vui chung đó.

Do phải tự giải quyết các vấn đề của mình từ khá sớm nên trẻ lớn lên thường rất độc lập trong cách hành xử nhưng vẫn biết cách để làm việc nhóm hiệu quả.

4. Phương pháp “con lật đật”

Đây là phương pháp “Nếu con ngã, con sẽ phải tự đứng dậy”, “Nếu con biết cách tự kích hoạt chế độ khóc, con cũng phải tự biết bấm nút ngừng khóc”. Các mẹ Tây ít khi dỗ dành con nín khóc như các mẹ châu Á.

1. Bé năng động

Với các bé thuộc nhóm năng động, mẹ đừng quá trông mong bé có thể ngồi yên một lúc lâu. Ngay cả khi còn nhỏ, những bé thuộc nhóm này cũng cần được thường xuyên thay đổi tư thế, quang cảnh xung quanh hơn so với những bé khác.

Bé nhóm này cực thích những trò chơi kích thích sáng tạo và khám phá. Vì vậy, thay vì ép con vào khuôn khổ, mẹ nên cho con cơ hội tự do khám phá an toàn, nhưng chú ý không để bé phấn khích thái quá. Bởi khi bé quá mệt, bé sẽ không kìm chế được cảm xúc của mình và bị chính những cảm xúc này làm cho “choáng ngợp”. Mẹ nên để ý dấu hiệu của việc quá tải, và nên tránh những cơn “thịnh nộ” của bé. Khi bé sắp lên cơn, mẹ nên tìm cách đánh lạc hướng trẻ, đưa trẻ đi nơi khác cho đến khi bé bình tĩnh lại.

2. Bé cáu kỉnh

Mẹ nên xác định ngay từ đầu rằng bé sẽ không cười nhiều, vì vậy mẹ nên tạo cho cơ hội cho bé sử dụng mắt, tai chứ không phải cơ thể của mình.

1. Đặt ra giới hạn

Giới hạn là điều cần thiết cho bất kỳ đứa trẻ nào. Bên cạnh việc đưa ra các giới hạn, bạn cần nhớ rằng trẻ cần cảm giác được yêu thương và quan tâm trìu mến để tin tưởng vào những lời khuyên của bố mẹ. Những em bé cảm thấy mình được yêu thương gần như lúc nào cũng muốn làm vui lòng cha mẹ và sẽ tán thành lời chỉ dẫn và cách dạy con mà phụ huynh đưa ra. Đặt ra những giới hạn hợp lý đối với hành vi của trẻ là một phần của tình thương, giống như cho con ăn, vỗ về, chơi đùa và đáp ứng mong muốn của con.

2. Cố tìm hiểu điều gì đã kích thích hành vi hung hăng ở trẻ

Tự hỏi mình xem chuyện gì có thể khiến bé bị kích động. Có thể bé đang quá mệt hoặc không khỏe. Bị xô đẩy, bất ngờ bị chạm vào người, bị từ chối điều bé muốn… thường gây ra cảm giác thất vọng và giận dữ dẫn đến hung hăng trong hành vi.

3. Tận dụng những gì mẹ biết

Áp dụng triệt để những điều mẹ biết về tính khí, nhịp điệu tâm lý, sở thích và cả sự nhạy cảm của con. Chẳng hạn, nếu mẹ hiểu rằng bé dễ cáu hoặc buồn bực khi mới thức dậy hay rất dễ thấy khó chịu những lúc mệt mỏi hoặc đói bụng, bạn sẽ không chọn thời điểm ấy để “lên lớp” bé. Việc hiểu con đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp bạn tìm ra cách dạy con thích hợp nhất.

4. Trao đổi rõ ràng

Nói với con rằng bạn muốn bé làm hoặc không làm gì trong một tình huống cụ thể (nhưng cố gắng đừng nói dài dòng). Trẻ sẽ nhận biết mẹ không hài lòng từ giọng điệu của bạn cũng như những gì bạn nói. Điều quan trọng là mẹ cần nói rõ ràng về chuyện mình không tán thành con làm. Tuy nhiên, “bài giảng” dài dòng cùng những lời báo gay gắt thường phản tác dụng.

Nói với một đứa trẻ 3 tuổi rằng bé không được xem tivi trong 2 tuần nếu đánh em có thể khiến bé khó chịu, mà lại khó giúp bé hiểu ra và phát triển khả năng tự kiểm soát. Hãy nói: “Con đánh em, em sẽ bị đau và mẹ không thích hành động đó”. Nó giúp bất kỳ đứa bé nhỏ tuổi nào đang làm mẹ không hài lòng cũng được nhắc nhở rằng bé vẫn được yêu thương ngay cả khi mẹ không thích hành động ấy.

5. Quan sát, nhưng đừng vội đưa ra hành động

Khi con đang chơi với đứa trẻ khác, mẹ nhớ để mắt đến con nhưng cố đừng lảng vảng gần đó. Chuyện va chạm nhẹ vì nghịch ngợm, chạy và đuổi bắt hoặc chơi chung đồ chơi có thể mau chóng biến thành một cuộc chiến giữa hai bé, và các con sẽ cần đến một trọng tài.

Tuy nhiên, có những lúc mẹ cần để các bé tự thu xếp chuyện của mình.

6. Trở thành “huấn luyện viên”

Ở thời điểm thích hợp, mẹ hãy chứng tỏ làm cách nào để xử lý một tình huống phát sinh xung đột giữa hai đứa trẻ.

Chẳng hạn, nếu con đã đủ lớn, mẹ có thể dạy bé vài từ dùng để tránh né hoặc dàn xếp mâu thuẫn.

Bé 2 tuổi nên cầm lấy đồ chơi rồi nói “không” hoặc “của mình” thay vì xô đẩy hoặc gào khóc khi một bé khác cố giật đồ. Trẻ con cần những gợi ý cụ thể để biết cách giải quyết bất đồng hơn việc tấn công và trả đũa bạo lực. Làm tấm gương tốt luôn là cách dạy con hữu hiệu nhất!

7. “Ra tay” kịp thời

Khi con đang hùng hổ theo cách tiêu cực, hãy tạo việc cho bé làm. Ví dụ: mẹ có thể nói: “Nếu con thấy muốn đánh, cứ đến đánh vào gối (hoặc túi tập đấm), nhưng không được đánh bạn”. Cơ hội đó không chỉ giúp trẻ giải tỏa cảm giác hung hăng mà còn hiểu rằng sẽ có thời điểm và nơi chốn áp dụng cho những hành động như thế.

♦ Bài học: Nắm được tên và kích thước của từng loại tiền

3. Phân loại nguyên tắc

♦ Những điều nên làm: Mẹ nên khuyến khích bé thực hiện càng nhiều càng tốt những việc như giúp đỡ mọi người, giữ gìn vệ sinh, cư xử hòa nhã với mọi người…

♦ Những điều không được làm: Không đòi mua hàng khi đi siêu thị, không đi xe máy với người lái xe đã uống rượu bia, không nhổ nước bọt lung tung.

♦ Nguyên tắc bất di bất dịch: Có những điều cần được tuân thủ mọi lúc mọi nơi, chẳng hạn như không được xúc phạm người khác. Và nguyên tắc này cần được áp dụng với tất cả mọi người, không chỉ các bạn nhỏ.

♦ Nguyên tắc theo tình huống: Cuộc sống luôn biến đổi và ứng với mỗi tình huống xảy ra, chúng ta có thể nhìn thấy các nguyên tắc mới. Chẳng hạn, khi đi du lịch thì phải thế nào, khi có khách đến nhà thì phải thế nào.

4. Ai được đặt ra kỷ luật

Một sai lầm của hầu hết bố mẹ là không cho con tham gia vào quá trình xây dựng các quy tắc. Điều này có thể khiến bé cảm thấy bị áp đặt. Thực tế, bố mẹ hoàn toàn có thể “mời” bé tham gia vào quá trình này. Mẹ có thể cùng các bé vẽ ra một bức tranh về những quy tắc cần thiết, vừa vui, vừa dễ hiểu phải không nào?

5. Điều chỉnh và dự phòng

Đã gọi là “luật” thì có nên thay đổi không? Câu trả lời là “Có”. Khi bé con lớn lên và trạng thái của gia đình bạn đã thay đổi, các quy tắc cũng sẽ được biến đổi theo. Điều này dẫn chúng ta đến một vấn đề khác: Những điều dự phòng khi luật bị thay đổi. Điều này bao gồm việc “phá luật” và thay đổi do tình huống. Nếu bé phá luật, mẹ cần nhắc nhở và cân nhắc về những hình phạt.

Những sai lầm thường gặp trong cách dạy con

• Quá lệ thuộc vào nhau
• Phân công lao động bất hợp lý
• Quyền “phủ quyết” của cha mẹ
• Quá kỳ vọng vào con cái
• Bảo bọc và bênh con quá mức

Cha mẹ dùng cách dạy con như thế nào có ảnh hưởng lớn đến tính cách và tương lai của bé sau này. Vì vậy, các bậc phụ huynh nên lựa chọn các phương pháp dạy con phù hợp với tính cách của từng bé để giúp trẻ trưởng thành lên mỗi ngày nhé.

Marry Baby