Chớ coi thường ớn lạnh khi mang thai, nhất là trong 3 tháng đầu

Mang thai là cả một quá trình dài và tiềm ẩn các rủi ro xuất hiện những triệu chứng bất thường về sức khoẻ, trong đó có tình trạng ớn lạnh khi mang thai. Bài viết giải đáp lý do vì sao mẹ bầu nên cẩn trọng khi bị ớn lạnh và dấu hiệu bệnh lý cần gặp bác sĩ.

Hiện tượng ớn lạnh khi mang thai là gì?

Hầu hết trường hợp, thân nhiệt của người mẹ trong thai kỳ sẽ tăng lên do sự tăng lên của hormone Progesterone. Cụ thể, nhiệt độ của mẹ bầu cao hơn của người không mang thai 0,5 độ, rơi vào khoảng 36,9 – 37,2 độ C. Tuy nhiên, đây là hiện tượng sinh lý tự nhiên nên sẽ không gây nguy hiểm cho mẹ và thai nhi.

Điều thú vị là, ớn lạnh thường xuất hiện trong tam cá nguyệt thứ nhất, trùng với thời điểm các thay đổi về nhiệt độ và hormone trong cơ thể xuất hiện. Nhiều mẹ bầu còn nhận thấy cơn ớn lạnh hay cảm giác bị lạnh run người trong 3 tháng đầu cũng có nhiều nét tương đồng với hiện tượng ốm nghén.

Dù không nguy hiểm, những cơn ớn lạnh cũng làm mẹ bầu mệt mỏi, cơ thể yếu hơn, kém ăn uống và ngủ không sâu giấc.

>>> Có thể mẹ quan tâm: ” Thực đơn cho bà bầu ốm nghén hiệu quả tức thì “

Tuy nhiên sẽ có trường hợp xuất phát từ nguyên nhân bệnh lý. Nếu rơi vào trường hợp đó, mẹ bầu cần lưu ý và thăm khám ngay. Hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân bệnh lý và các triệu chứng đi kèm dưới đây để điều trị kịp thời mẹ nhé.

Nguyên nhân bệnh lý dẫn đến ớn lạnh khi mang thai

1. Thiếu máu do thiếu sắt gây ớn lạnh khi mang thai

Thiếu máu (1) là tình trạng mà cơ thể thiếu sự phát triển các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Trong đó, tế bào hồng cầu có thành phần chính là hemoglobin, một loại protein giúp vận chuyển oxy cho cơ thể. Mỗi phân tử hemoglobin lại bao gồm 4 nguyên tử sắt.

Mặt khác, trong số các nguyên nhân gây thiếu máu, thiếu sắt là yếu tố phổ biến gây nên tình trạng này cho bà bầu.

Mẹ bầu cần một lượng sắt nhiều hơn bình thường để tạo ra hồng cầu, nuôi dưỡng thai nhi phát triển nhanh trong cả thai kỳ. Do đó, thiếu máu do thiếu sắt ở phụ nữ mang thai dễ thấy với các biểu hiện như: da nhợt nhạt, mẹ bầu luôn cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng. Cùng với đó là cảm giác ớn lạnh, tay chân lạnh.

Để xác định mẹ bầu có thiếu máu không, bác sĩ cần thực hiện xét nghiệm máu để không những kiểm tra vấn đề thiếu sắt mà còn nhiều vấn đề khác ngày từ khi bắt đầu có thai hoặc trước mang thai, nếu có vấn đề trong công thức máu, bác sĩ có thể kiểm tra tiếp xem thai phụ có thiếu sắt hay là do rối loạn gây ra bởi bệnh lý thiếu máu di truyền vào tuần thứ 28 (với đơn thai), và tuần 20-24 (với song thai, đa thai). Do đó, nếu nghi ngờ bản thân có tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, mẹ hãy liên hệ với bác sĩ để được kiểm tra, tư vấn về chế độ ăn uống, cũng như cách bổ sung sắt trong thai kỳ cho hợp lý mẹ nhé.

2. Nhiễm trùng cũng là nguyên nhân gây cảm giác ớn lạnh khi mang thai

Nhiệt độ cơ thể bình thường là khoảng 37 độ C. Sốt thường là khi nhiệt độ cơ thể của tăng cao từ 37,8 độ C trở lên. Sốt có thể khiến mẹ cảm thấy nóng, nhưng cũng có trường hợp khiến mẹ ớn lạnh hoặc rùng mình đó là lúc bắt đầu sốt, khi đó vùng điều nhiệt bị rối loạn, khiến gia tăng điểm điều nhiệt, cơ thể bị đánh lừa là đang có nhiệt độ thấp hơn mức cần thiết nên sẽ có cảm giác ớn lạnh và ra sức tăng thân nhiệt để đạt đến điểm nhiệt mục tiêu.

Nếu nhiệt độ của mẹ trên 37,8 độ C, ngay cả khi không có các triệu chứng cảm cúm hoặc cảm lạnh khác, hãy liên hệ với cơ sở y tế gần nhất. Vì đó có thể là biểu hiện của những tình trạng nhiễm trùng tiềm ẩn đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch như hiện nay.

Một số tình trạng nhiễm trùng thường gặp ở mẹ bầu có thể kể đến như:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI): Tỷ lệ mắc bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu rơi vào khoảng 10% ở phụ nữ mang thai. Đây là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào hệ thống tiết niệu gồm niệu đạo, bàng quang, niệu quản và thận do sự thay đổi sinh lí cũng như bệnh lí tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập. Nếu được phát hiện và sớm điều trị bằng kháng sinh thì sẽ nhanh khỏi.
• Nhiễm trùng hô hấp trên: Đường hô hấp trên gồm các xoang, mũi, họng và thanh quản. Khi mắc phải tình trạng này, mẹ bầu sẽ có triệu chứng như chảy mũi, đau họng, ho. Tùy vào tình trạng của mẹ mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và phác đồ điều trị phù hợp. Các trường hợp nhiễm siêu vi đặc biệt vào giai đoạn 3 tháng đầu cần đặc biệt lưu tâm vì đó có thể là nhiễm một số loại virus có nguy cơ ảnh hưởng đến thai kỳ. Tốt nhất là những virus nào có vắc xin, chị em phụ nữ nên chủ động tiêm ngừa trước khi mang thai.
• Nhiễm trùng ối: Trường hợp phát hiện mẹ bầu có dấu hiệu như sốt cao khi mang thai, đổ mồ hôi nhiều, tim nhanh, dịch âm đạo tiết nhiều, có các cơn co thắt tử cung và trước đó có những lần âm đạo ra nước loãng… thì mẹ bầu có nguy cơ đã bị rỉ ối, khiến nước ối bị nhiễm trùng. Đây là dấu hiệu nguy hiểm mà mẹ sẽ cần phải được chăm sóc y tế càng sớm càng tốt.
• Nhiễm virus hệ tiêu hóa: Bà bầu nhiễm virus hệ tiêu hóa sẽ rất dễ bị tiêu chảy và nôn ói. Nếu không xử lý và kịp thời bù nước thì sẽ gây sốt cao, thậm chí dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Do đó, khi bị rối loạn tiêu hóa, mẹ bầu không nên chủ quan mà cần khám bác sĩ để có hướng điều trị, khắc phục kịp thời.

3. Cẩn thận triệu chứng ớn lạnh do suy giáp khi mang thai

Suy giáp là hiện tượng tuyến giáp hoạt động kém, giảm sản xuất các hormone quan trọng (bao gồm triiodothyronine và thyroxine). Các triệu chứng suy giáp tương tự các triệu chứng khác trong quá trình mang thai khiến mẹ bầu khó có thể phát hiện ra. Tuy nhiên, mẹ nên lưu ý một số triệu chứng điển hình dưới đây để phát hiện và điều trị kịp thời:

• Cảm giác ớn lạnh, nhạy cảm với cái lạnh.
• Tăng cân, táo bón.
• Đau yếu cơ, dễ bị chuột rút.
• Tóc và móng tay giòn, dễ gãy rụng.
• Giảm ham muốn tình dục.
• Tê và ngứa ran ở lòng bày tay, ngón tay, đôi khi cảm giác đau.

Tình trạng suy giáp còn gây ra các biến chứng trong thai kỳ, chẳng hạn như: Tiền sản giật, tuyến giáp kém hoạt động ở em bé, dị tật thai nhi bẩm sinh, vấn đề với sự phát triển thể chất và tinh thần của em bé. Nặng nhất là gây thai chết lưu hoặc sẩy thai.

Suy giáp trong thai kỳ gây nhiều ảnh hưởng đến sức khoẻ của mẹ và thai cũng như di chứng lâu dài trên trẻ nêú không được điều trị tốt, thật may là điều trị suy giáp bằng bổ sung hormone rất hiệu quả.

4. Căng thẳng và lo âu quá mức

Tình trạng thay đổi hormone cũng ảnh hưởng đến tâm sinh lý của mẹ bầu. Mẹ bầu sẽ có rất nhiều trạng thái tâm lý cùng việc suy nghĩ quá nhiều sẽ gây ra tình trạng căng thẳng và ớn lạnh.

Ai cũng sẽ có những lúc lo lắng, sợ hãi nhưng nếu mẹ bầu cảm thấy ớn lạnh và không thể kiểm soát được tâm trạng thì cần phải liên hệ với bác sĩ.

>>> Có thể mẹ quan tâm: “Nguyên nhân, biểu hiện và cách khắc phục ớn lạnh sau sinh “

Cách hạn chế cơn ớn lạnh khi mang thai

Với trường hợp là nguyên nhân sinh lý bình thường và không đi kèm dấu hiệu bệnh lý, mẹ hãy tham khảo một số cách giúp mẹ giảm tình trạng hạ thân nhiệt này như:

• Mặc nhiều quần áo: Nên giữ ấm, mặc đồ lót và áo quần 100% cotton để thấm hút mồ hôi (mồ hôi ra nhiều cũng là nguyên nhân bà bầu cảm thấy lạnh do cơ chế tản nhiệt của cơ thể). Nhất là, không nên đứng vị trí đầu gió hay ngay luồng thổi của máy điều hòa.

• Nghỉ ngơi và thư giãn: Cần đảm bảo mẹ bầu ngủ đủ giấc, không để rơi vào tình trạng quá căng thẳng.

• Nên vận động nhẹ nhàng: Mẹ nên đi bộ, tập yoga, massage, xoa ấm 2 bàn tay và bàn chân khi cảm thấy lạnh để làm tăng thân nhiệt. Có thể sử dụng các thiết bị sưởi ấm như chăn điện nếu gặp phải cơn ớn lạnh khi mang thai về đêm.

• Theo dõi những gì mẹ ăn: Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ sẽ ảnh hưởng đến nhiệt độ cơ thể. Do đó không gì phòng ngừa tốt hơn tình trạng ớn lạnh khi mang thai bằng cách ăn đủ các nhóm chất, bổ sung vitamin mẹ nếu cần.

Lưu ý cho mẹ bầu bị ớn lạnh khi mang thai

Ớn lạnh khi mới mang thai diễn ra bao lâu

Đa số các mẹ thường có cảm giác ớn lạnh về chiều khi mang thai 3 tháng đầu và giảm dần trong các tháng sau đó do cơ thể đã thích nghi được với hàm lượng hormone thay đổi trong thời kỳ đầu.

Có ảnh hưởng thai nhi không

Hầu hết là không. Ngoại trừ các trường hợp bệnh lý đã nêu trên như suy giáp, nhiễm trùng, thiếu máu sẽ ảnh hưởng đến cả mẹ bầu và em bé. Nếu nghi ngờ, mẹ cần liên hệ với bác sĩ để có hướng điều trị thích hợp

Mẹ bị ớn lạnh khi mang thai nên ăn gì

Mẹ bầu nên ăn uống đầy đủ và cân đối chất dinh dưỡng, tránh để bị đói hoặc quá no bổ sung thêm nhiều hoa quả tươi, ăn các loại hạt và quả hạch.

>>> Mẹ nên xem thêm: Bổ sung vitamin A cho bà bầu: Làm sao để không thừa, không thiếu?

Thực phẩm nào cần tránh

Nên hạn chế những thực phẩm có nhiều i-ốt. Nguyên nhân là, hấp thu quá nhiều i-ốt sẽ làm cho chức năng của tuyến giảm suy giảm, từ đó có thể dẫn đến cảm giác ớn lạnh khi mang thai.

Đồng thời, mẹ nên hạn chế các thực phẩm chứa quá nhiều đường như bánh ngọt, nước trái cây đóng hộp. Vì dung nạp nhiều trong thai kỳ có nguy cơ dẫn đến stress tâm lý, lo lắng quá mức và thậm chí biến chứng như tiểu đường thai kỳ.