Nhiễm độc thai nghén và những nguy cơ mẹ bầu cần biết

Nhiễm độc thai nghén thường có biểu hiện rõ nhất ở 3 tháng cuối thai kỳ, giai đoạn đầu rất mờ nhạt tương tự ốm nghén thông thường. Tuy nhiên mẹ bầu hãy để ý rõ nét hơn và đặt lịch khám định kỳ để đề phòng căn bệnh này nhé.

Nguyên nhân sinh bệnh học nhiễm độc thai nghén hiện nay còn đang thảo luận, những biểu hiện lâm sàng nhiễm độc thai nghén giống như có: bệnh ở thận, ở hệ tim mạch, ở gan, ở mắt. Thực chất đây là biểu hiện các rối loạn bệnh ở tạng đích do thai nghén gây ra.

Nhiễm độc thai nghén đặc trưng với sự phá hủy tế bào nội mô mạch máu toàn thân với các hiện tượng như co thắt mạch máu, rò rỉ huyết tương, thiếu máu và huyết khối.

Tổn thương mạch máu hay gặp ở các tạng như: não, thận, tim, phổi mắt

Tổn thương hệ đông máu: Có khả năng gây đông máu rải rác trong lòng mạch gây giảm sinh sợi huyết, tan huyết gây chảy máu ở các tạng, rau bong non, huyết khối ở trong bánh rau. Chảy máu ở: phổi, thận, tim, não, dưới bao gan, chảy máu ra ngoài sau khi đẻ do rối loạn đông máu. số lượng tiểu cầu giảm.

Tổn thương phù: Gặp ở gian bào phù toàn thể, ở phổi gây phù phổi câp, phù não gây cơn tiền sản giật, sản giật.

3. Đối tượng nguy cơ bệnh nhiễm độc thai nghén

Thông thường, các đối tượng sau dễ có nguy cơ nhiễm độc thai nghén:

• Những người gầy nhiều tuổi hoặc nhiều tuổi
• Mẹ bầu trong tam cá nguyệt cuối cùng bị huyết áp cao
• Mang song thai hoặc đa thai
• Thai phụ trẻ và mang thai con so: đây là đối tượng dễ mắc nhiễm độc thai nghén hơn so với người phụ nữ đã mang thai nhiều lần trước đó. Tỷ lệ bị nhiễm độc thai nghén ở phụ nữ sinh con so khoảng từ 3-10% trong khi ở phụ nữ sinh con rạ chỉ khoảng từ 1,4-4%.
• Thời tiết lạnh, đang chuyển mùa.
• Thường xuyên mệt mỏi, làm việc quá sức trong lúc mang thai.
• Thể trạng béo phì, BMI>30
• Sử dụng thực phẩm dễ gây dị ứng.
• Các bệnh lý nội khoa như viêm loét dạ dày, suy thận mãn tính, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch.
• Các bệnh lý tự miễn như bệnh lupus toàn thân, hội chứng kháng phospholipid.
• Tiền sử mắc nhiễm độc thai nghén ở lần mang thai trước.
• Những thai phụ có tiền sử bệnh tim mạch, viêm cầu thận, nhiều nước ối, có bệnh tiểu đường…

Nhiễm độc thai nghén cũng có các dấu hiệu tương tự như sinh lý mang thai thông thường như ốm nghén, phù chân. Tuy nhiên mẹ bầu cần phân biệt rõ sự khác biệt để điều trị kịp thời.

Bên cạnh các triệu chứng kể trên, mẹ bầu có thể gặp nhiều triệu chứng khác như choáng váng, đau đầu, mờ mắt, đau bụng.

Những cơn co giật toàn thân mạnh dẫn đến co cứng toàn bộ, có sự co giật ở mặt, tay chân, sùi bọt mép, ngừng thở và chuyển sang hôn mê. Vì tình trạng co giật mạnh, mẹ bầu có thể cắn phải lưỡi gây chảy máu hoặc chấn thương do rớt khỏi giường. Mẹ bầu có nguy cơ tử vong khi bị suy tim, phù phổi và nhồi máu não.

Nếu nhiễm độc thai nghén trong lúc đang chuyển dạ, cần đánh giá tình trạng nhiễm để thực hiện các biện pháp nội khoa và sản khoa thích hợp, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và con.

Phòng ngừa bệnh như thế nào?

Hiện nay, chưa thể xác định rõ nguyên nhân gây nhiễm độc thai nghén và cũng không có thuốc đặc trị tình trạng này nên cách tốt nhất là phòng ngừa để ngăn chặn bệnh có thể xảy ra.

• Nếu mắc phải các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh thận…, chị em nên điều trị trước khi có ý định mang bầu để ngăn ngừa các biến chứng không may xảy ra
• Nên khám tiền sản trước khi có ý định mang thai.
• Khi có thai cần ăn uống đủ chất, bổ sung đầy đủ các nhóm chất vitamin, chất vi lượng, uống bổ sung canxi axit folic, viên sắt…
• Trong giai đoạn đầu mang thai, mẹ cần đi khám thai định kỳ để phát hiện sớm các bất thường của thai nghén.

Các biện pháp chẩn đoán

1. Chẩn đoán xác định

Dựa vào ba triệu chứng chính: Huyết áp, Prolein niệu, và phù không hay có kèm theo dấu hiệu phụ và dấu hiệu cận lâm sàng.

2. Chẩn đoán phân biệt

• Bệnh tăng huyết áp mạn tính và thai nghén: Cao huyết áp có từ trước khi có thai, hoặc tăng ngay từ khi có thai, nhưng protein niệu (-). Nên dễ lầm thể nhiễm độc thai nghén một triệu chứng. Nếu protein niệu (+) đã là tiền sản giật thêm vào, có tiên lượng xấu cho mẹ và con.
• Bệnh viêm thận và thai nghén: Bệnh nhân có protein niệu trước khi có thai và tồn tại dai dẳng đến khi đẻ. Bệnh thận để nặng lên khi có thai, có tiên lượng xấu cho cả mẹ và con.
• Dấu hiệu phù do nguyên nhân khác: Phù do tim, thận, thiểu dưỡng,… hoặc do chèn ép.
• Dấu hiệu protein: Do tim hoặc do thận.

Nhìn chung nhiễm độc trong thai kỳ là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm, thai phụ cần được bổ sung thêm các vi lượng như acid folic, magie B6,… đảm bảo đủ chất cho thai nhi phát triển bình thường. Nếu nhiễm độc thai nghén trong lúc đang chuyển dạ, cần đánh giá tình trạng nhiễm để thực hiện các biện pháp nội khoa và sản khoa thích hợp, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và con.