Chữa dậy thì sớm ở bé gái như thế nào? Đừng để con yêu phải… khổ!

Chữa dậy thì sớm ở bé gái là vấn đề khiến nhiều phụ huynh quan tâm. Lý do là bởi tình trạng dậy thì sớm chẳng những gây ảnh hưởng tâm lý mà còn gây nên những ham muốn tình dục trước tuổi ở trẻ, nhất là khi bệnh lý này thường phổ biến ở bé gái hơn bé trai. Vậy làm sao để chẩn đoán và chữa dậy thì sớm ở bé gái?

Không phải cứ dựa trên những biểu hiện như ngực phát triển, mọc lông vùng kín hay thay đổi hình dáng cơ quan sinh dục ngoài là bạn có thể kết luận rằng bé gái dậy thì sớm. Thực tế dậy thì sớm rất khó chẩn đoán, ngay cả với những chuyên gia sức khỏe. Vậy dựa vào đâu các bác sĩ có thể chẩn bệnh và đưa ra cách chữa dậy thì sớm ở bé gái? Bài viết sau sẽ giải đáp thắc mắc cho bạn.

Cách chẩn đoán và chữa dậy thì sớm ở bé gái

Trước khi tìm hiểu về các phương pháp chuẩn đoán và điều trị dậy thì sớm ở bé gái, bạn nên hiểu tình trạng này được phân thành 2 loại:

• Dậy thì sớm trung ương: thường không rõ nguyên nhân nhưng cũng có trường hợp là do nồng độ hormone giải phóng gonadotropin (GnRH) tăng cao từ sự hoạt động sớm của trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục.
• Dậy thì sớm ngoại vi: bắt nguồn từ khối u xuất hiện gây tăng tiết hormone sinh dục.

Để chẩn đoán và tìm hướng chữa dậy thì sớm ở bé gái, bác sĩ sẽ hỏi gia đình những vấn đề xoay quanh tiền sử bệnh của trẻ đồng thời tiến hành một số xét nghiệm chung, bao gồm:

• Khám sức khỏe nhằm xác định những biến đổi trong cơ thể
• Xét nghiệm sinh hóa máu và nước tiểu để kiểm tra nồng độ hormone sinh dục, tìm nguyên nhân gây nên dậy thì sớm ở bé gái
• Chụp X – quang cổ tay từ đó xác định tuổi xương của trẻ. Nếu kết quả tuổi xương lớn hơn tuổi thực nghĩa là trẻ có thể đã dậy thì sớm. Phương pháp này cũng cho biết liệu trẻ có đạt được chiều cao tối đa khi trưởng thành hay không.

Phân biệt dậy thì sớm trung ương và ngoại vi ở trẻ

Nếu chỉ dựa vào những xét nghiệm chung, kết quả có thể cho biết trẻ dậy thì sớm hay chưa, chứ không rõ cụ thể đấy là loại nào. Vì thế, để phân biệt và tìm ra hướng chữa dậy thì sớm ở bé gái tốt nhất, bác sĩ có thể thực hiện nghiệm pháp kiểm tra hormone giải phóng gonadotropin (GnRH).

Trước hết, bác sĩ lấy mẫu máu rồi tiêm cho trẻ một mũi có chứa hormone GnRH. Sau đó, theo định kỳ sẽ lấy mẫu máu nhiều lần để kiểm tra nồng độ của các hormone sinh dục khác trong cơ thể trẻ. Ở bé dậy thì sớm trung ương, hormone GnRH sẽ làm các hormone khác tăng tiết; trong khi trẻ dậy thì sớm ngoại vi lại không có bất kỳ sự thay đổi nào.

Song song đó, bác sĩ có thể đề nghị cho trẻ chụp cộng hưởng từ (MRI) não nhằm loại trừ khả năng trẻ dậy thì sớm là do khối u. Các thăm dò chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính cũng được tiến hành để đánh giá kích thước cơ quan sinh dục, cũng như góp phần nhìn thấy hình ảnh bé gái dậy thì sớm để củng cố nguyên nhân chẩn đoán tình trạng này.

Hướng chữa dậy thì sớm ở bé gái

Như đã đề cập, dậy thì sớm ở bé gái có thể gây vấn đề về thể chất và cảm xúc, điển hình như chiều cao thấp (do trẻ ngừng phát triển ở độ tuổi sớm hơn), căng thẳng, tăng nguy cơ mắc bệnh cũng như khiến trẻ có tâm lý tự ti, dễ cáu gắt hơn. Mục tiêu chữa dậy thì sớm ở bé gái lúc này là ngăn sự phát triển nhanh chóng, đảm bảo trẻ đạt chiều cao bình thường khi trưởng thành. Việc điều trị còn dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể:

1. Chữa dậy thì sớm trung ương

Với trường hợp bé gái dậy thì sớm trung ương, bác sĩ thường chỉ định biện pháp tiêm hormone đồng vận GnRH (thuốc tổng hợp tương tự GnRH). Thuốc hoạt động bằng cách ngăn hormone bài tiết từ tuyến yên kích thích quá trình dậy thì diễn ra. Đối với thuốc này:

• Trẻ sẽ được tiêm bắp hàng tháng hoặc tiêm dưới da hàng ngày.
• Ngoài cách trên, trẻ còn được cấy thuốc dưới da, dạng này sẽ phóng thích thuốc dần vào cơ thể hoặc sử dụng thuốc xịt mũi hàng ngày. Cả hai đều có ưu điểm là không gây đau và bất tiện như việc tiêm thuốc thông thường nhưng cấy thuốc dưới da đòi hỏi trẻ phải trải qua một tiểu phẫu.

Thuốc cho hiệu quả rất khả quan. Trong tháng đầu tiên điều trị, các biểu hiện dậy thì ở trẻ sẽ trở nên rõ ràng nhưng sau đó sẽ dần biến mất. Phương pháp tiêm progestin cũng có thể áp dụng để chữa dậy thì sớm ở bé gái dạng này nhưng sẽ không hiệu quả bằng thuốc tương tự GnRH.

Vậy chữa dậy thì sớm trung ương kéo dài bao lâu? Điều này còn tùy vào từng trẻ cũng như mức độ phát triển của con. Sau khi bắt đầu điều trị, việc tái khám sẽ diễn ra sau mỗi 1 – 3 tháng nhằm đánh giá kết quả. Phương pháp điều trị bằng hormone tuy có tác dụng tích cực nhưng các bậc phụ huynh nên hỏi ý kiến bác sĩ, tuyệt đối không tự ý để con đi tiêm sẽ rất nguy hiểm.

2. Chữa dậy thì sớm ngoại vi ở bé gái

Việc chữa dậy thì sớm ở bé gái trong trường hợp này còn tùy vào nguyên nhân gây bệnh. Nếu là do khối u ở buồng trứng hoặc tinh hoàn thì phương pháp điều trị có thể là phẫu thuật hoặc xạ trị.

Bạn nên làm gì để việc chữa dậy thì sớm ở bé gái trở nên thuận tiện?

Mẹ tìm hiểu và lập kế hoạch cùng con chữa dậy thì sớm

Để buổi thăm khám diễn ra tốt đẹp, bạn nên lưu ý những vấn đề sau:

• Trước khi đưa con đến bệnh viện, bạn có thể hỏi bác sĩ về những điều cần chuẩn bị trước, chẳng hạn có phải kiêng khem hay nhịn ăn bất cứ thứ gì hay không.
• Viết ra giấy những biểu hiện mà bạn bắt gặp ở trẻ kèm những thay đổi trong thói quen sinh hoạt của con.
• Lên danh sách tất cả các loại thuốc, vitamin hoặc thực phẩm chức năng mà trẻ đang sử dụng.
• Ghi lại tiền sử bệnh tật của gia đình và chú ý xem có thành viên nào trong gia đình đã từng gặp tình trạng dậy thì sớm hoặc có vấn đề về nội tiết hay không.
• Chuẩn bị sẵn những câu hỏi bạn muốn đề cập với bác sĩ.

Vừa rồi là những thông tin về việc chẩn đoán và chữa dậy thì sớm ở bé gái. Mong rằng qua đó, bạn đã có thêm cho mình những kiến thức bổ ích cho hành trình nuôi dạy con.

M.P

Nguồn: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/precocious-puberty/symptoms-causes/syc-20351811
https://www.webmd.com/children/causes-symptoms#1